Archive | August, 2012

Karringmelkpoeding met lemoengeurtjie

24 Aug

In ons koskultuur is daar ‘n beskeie poeding wat verdien om vir ‘n dag die prinses van poedings te wees. Voor die winter om is. Hierdie  kosstorietjie is oor so ‘n poeding.

Suikerbekkie se moses. Die groenvye maak lekker nog lekkerder. Ek skep sommer tuisgemaakte appelliefiestropie ook oor. Skeppie jogurt daarby sorg vir balans.

Weg, winter! Skoert, koue!  Om my wil almal die seisoen van nat ruite, sneeu op die berge en skaapvelpantoffels verbywens.  Nie ek nie, want daar is nog ‘n paar winterpoedings wat ek eers wil maak voor die somer-slaaibakke uit die kas gehaal word.

Noem dit my ‘wil-eers winter-bucket list’.  Karringmelkpoeding is een van die dinge wat ek nog wou maak en afmerk van die lys. Sagopoeding was ‘n ander. So seker wou ek wees die somer betrap my nie onkant nie, dat ek laasnaweek sommer altwee poedings in een naweek gemaak het.

 

Die sagopoeding is Saterdagaand  dubbel-aangemaak , want die koue oorskiet is net so lekker (ek blog later oor hierdie hemelse troospoeding uit my kinderjare).

Die karringmelkpoeding het ek vir Sondagmaal gemaak.  Ma Inez en Annamie haar huisverpleegster (en nou een van die familie) het kom kuier.  Sy’t met haar hekelwerkies gesit en glimlag terwyl ek met die kosvoorbereidings besig was, want dis een van haar gunstelinge wat sy te lank laas kon geniet.

Ma Inez wuif by voorbaat die Prinses Vir ‘n Dag poeding welkom. Sy hekel. Ek maak kos. Voorreg.

Ag jinne, dis so eenvoudig om karringmelkpoeding te maak dat ek verstom staan dat ons hierdie beskeie poeding nie meer gereeld ‘n kroontjie op die kop sit en as Prinses van Poedings aan tafel paradeer nie.

En as die winter verby is, troos ek my dat ek altyd iets soos karringmelk panna cotta kan maak. Maar ai, dit sal nooit aan my hart kan ruk soos die poeding waarmee Ma en Ouma my kleintyd tafel toe gelok het nie.

Gestip met botter, met neutmuskaat gegeur en reg vir die oond

Lemoen Karringmelkpoeding

1 k suiker

3 eiers

1 k melk

Skil van 1 lemoen

30 ml koekmeel

500 ml karringmelk

Vars gerasperde neutmuskaat

Botter vir stippel

Vir voorsit: ‘n streep moskonfyt , groenvye konsef of lemoenkrulle-in-stroop of ‘n streep moskonfyt.

Verhit jou oond tot 180°C. (Die voorbereidings is so vinnig dat jy die oond liefs vroeër moet aansit.)

Klits die suiker en eiers goed saam tot romerig en lig van kleur. Klits die melk, lemoenskil, meel en karringmelk by. Rasper ‘n bietjie neutmuskaat in as jy wil. (lekker!).

Skep in ‘n gesmeerde oondvaste poedingbak. Of maak ‘cute’ individuele poedings in vuurvaste koppies of bakkies. (Gooi dan die mengsel in ‘n beker wat makliker is om dit tussen 4 kleiner bakkies te verdeel). Rasper neutkuskaat oor, stip met botter en bak teen 180°C vir 30 minute tot goudbruin en gestol.

Bedien direk uit die oond uit – lekker warm en die bolagie nog effe ge-souffle.  As ek moskonfyt gehad het, sou ek dit oorgedruip het (lekker die suursoet). Gelukkig het ek ‘n flessie groenvyekonfyt in die spens gehad. Onder die goudbruin korsigheid wag die troostende sagte fluwelerige binnegoed van hierdie Prinses-vir-‘n-dag poeding.

Toe eet ek en Ma Inez, en Ian en Annamie dat ons skoon stil raak. Dit was Annamie se eerste ontmoeting met hierdie kultuurpoedinkie. Vir my het dit my kinderjare teruggebring.

{Karringmelk byderhand}

Onthou net mens kan nie karringmelkpoeding  op ‘n impuls kan maak op ‘n koue aand as jy nie die amper-outydse bestanddeel op jou inkopielys sit nie.  Koop sommer ‘n paar bottels: wat jy nie vir karringmelkpoeding gebruik nie, kan jy karringmelkbeskuit  of ‘n vinnige karringmelk-en kaasbroodjie mee bak, volgraanmuffins of woepsie-koekies mee optower of wildsvleis in marineer (nog iets vir die winter-bucket list.) Gebruik dit in plaatkoekies en pannekoek of vir Sarie se verleidelike Karringmelk-sjokoladekoek wat op my moet-probeer lysie is.

Maak jou eie karringmelk volgens ‘n resep wat ek op die webwerf Kookkuns.com gekry het. Ek het nog nie self karringmelkpoeding met tuisgemaakte karringmelk gemaak nie, maar het nou aanmoediging om voor die winter uit is, die heerlikheid weer te maak (as jy dit maak laat weet hoe die resultate is.)

Tuisgemaakte karringmelk

Een koppie melk met 1¾ eetlepels kremetart of 1 eetlepel wit asyn of 1 eetlepel suurlemoensap. Die melk sal begin skif. Roer goed voor gebruik.

of

‘n Mens kan gewone ¾ koppie jogurt met ¼ koppie melk meng en dit gebruik om karringmelk te vervang.

{Wonder jy wat’s karringmelk? Hier’s  ‘n Wiki-kykie}

“Karringmelk is ‘n geurige, suur melkdrank wat as neweproduk van die bottervervaardiging ontstaan. Danksy die baie lae vetgehalte van minder as een persent is karringmelk een van die mees gesonde suiwelprodukte en ‘n belangrike bron van proteïne, kalsium, die vitamienaanvuller lesitien en melksuiker (laktose).

Karringmelk word reeds sowat 4 500 jaar lank vervaardig. Gewoonlik is melk in houers, wat van bokleer, erdewerk of pampoene gemaak is, geskud tot die room (die bottervet) van die melk begin afskei. Die bottervet is daarna geklits en geknee totdat botter ontstaan – en tegelykertyd karringmelk begin uitvloei.

Later word bottervate gebruik om botter te vervaardig. Vandag word karringmelk op ‘n meer higiëniese manier in houers van vlekvrye staal industrieel vervaardig. Vir ‘n lang tyd kon karringmelk egter slegs binne ‘n paar dae na sy bereiding geniet word, aangesien die laktobakterië die karringmelk vinnig begin versuur.

Teen1970 begin ‘n Duitse suiwelfabriek daarmee om eerder soetroom as suurroom vir die vervaardiging van karringmelk te gebruik en kan sodoende die houbaarheid van karringmelk tot sowat vier weke verleng. By hierdie metode word soetroom-karringmelk versigtig verhit en deur middel van verdamping ontwater. Deur byvoeging van spesiale laktobakterië word die kenmerkende geurige, suur smaak van karringmelk verkry.”

Bron http://af.wikipedia.org/wiki/Karringmelk

Vuurwerke en Fifty shades of flames

17 Aug

‘Laters babe’, ek sien jou  in die Rooi Kamer van Plesier vir

siepsop-bekbrand lekkerte, vuurwerke en piri-pirisous.  

 Ag nee wat, EL James – hou jou Fifty Shades of Grey. Gee my ‘n boek wat my behoorlik laat vlam vat. Nie in die Red Room of Pain nie, maar die Rooi Kamer van Plesier – die braaikamer pleks van die binnekamer,   my wange gekleur deur gloeiende kole van swart wattel of rooikrans.

Vuurwerke met Jan se Lamsribbetjie

Ek sê al lank ons vroue moet die volgende glasplafon deurbreek. Vroue werk al jare as paneelkloppers en helicopter pilots; as hartsjirurge en ingenieurs. Vroue maak wyn. Hulle boer, hulle bou en hulle breek deur die glasplafon van verskillende terreine. Maar daar is die een plek waar ons vroue nog ons deurbreek moet maak, en dis by die braaiplek.

Nou kan ons dit doen. En wie moet ons bedank? Ene Jan Scannel. Jy ken vir Jan. Die Lekker Jan met sy braaigoed. Die aan-die-brand Jan agter die Nasionale Braaidag. Jan van die televisieprogram; die rekordbreker; die amptelike gesig van Suid-Afrika se mees geliefde tydverdryf. Ek dink al aan hom as Onse Jan.

Nou deel  hierdie Jan sy omvattende kennis van vuurmaak en vleisbraai in ‘n boek Vuurwerke.

Loop verby Fifty Shades of Grey in die boekwinkel reguit op hierdie man af.

Alhoewel gemik op manne (kom ons erken dit maar – die vuurtjie en die kring om dit is manne-domein), sien ek dit as ‘n gedugte wapen vir vrou om die lingo te leer ken; om die geheime van daai brandende sirkel te verstaan. Om as’t ware die siel van die vlam te verstaan. Om vuur te tem, sit kastig in die manne se broek.

Dankie, Jan, jy het dit dalk nie so beplan nie…. maar jy’s ons vroue se beste wapen om die manne te onttroon, om as vurige kampvegters op te trek na die braaikamer, die man-oonde, die Webers en die kampvuur. “Staan terug manne, hier kom ’n vrou met die braaitange, sweishandskoene, twee toeklaproosters en ‘n waterpistool. Ons het nie ’n kans nie. Sy’t duidelik Jan se boek gelees!”

Dis mooi van Jan om ‘n Braaidag wêreldwyd te wil laat vlam vat; maar wat julle manne nie weet nie is dat ons met Jan se boek so goed gaan raak dat ons sommer Vrouedag in Braaidag gaan laat omskep. Hel wat, ons omskep sommer die hele Augustus in Nasionale Braaimaand.

Die boek bevat Jan se duidelike en deeglike instruksies vir die braai van steak, lamstjops, sosaties en beesstert-potjie. Daarvandaan kan jy jouself bevordering gee na die groter braai-ikone: braairibbetjie, lamsboud of spitbraai. Die ander boustene van die lekker braai, soos braaibroodjies, stywe pap, mielies en my gunsteling: marshmellows oor die vuur met ‘n Bar One sous.

Die vrou wat hierdie boek soos ‘n ernstige student benader sal selfs die slagter kan beindruk: laat Jan jou leer hoe om vleis in die supermark of slaghuis uit te soek, dit voor te berei  en dan perfek te braai.

Dis deels resepteboek en deels reëlboek. Ja, daar’s baie reëls aan braai, seg Jan. Die boek begin en eindig met ‘n manifes van Jan Braai se tien braaireëls. Soos….’n braaibroodjie is jou kans in die lewe om jou brood aan albei kante gebotter te hê – gebruik dit! Daar’s die ernstiger reëls ook, soos om liefs nie inheemse hout vir kole te gebruik nie; en die dier wat sy lewe gee vir ons braai te respekteer en dit nie dood te braai nie.

Die ou vervelige vlamroman 50 Shades of Grey het drie boeke nodig om die kamstige bed-eskapades te onthul. Nee wat, Jan doen sy ding in 200 blaaie. En nog mooi foto’s ook. En glo my, dan ken jy elke kunsie in die boek. Elke geheimpie om die vuurwerke te laat spat. Jan onthul selfs wat in daai liefdesdoepa ingaan wat die tong laat brand en die bloed deur die are laat pomp: Peri-peri sous.

Jan Braai se gedugte Peri-Peri doepa uit Vuurwerke

Hier’s Jan se resep vir Peri-Perisous: iets wat jy in resepte soos Prego Steak rolletjie uit die boek kan gebruik en sommer permanent in die yskas kan aanhou vir wanneer die groot lus vir iets vurig jou beetpak. (Jan se resep is baie beskrywend – die manne het mos maar baie leiding nodig); ek het sy lekker vertelling ietwat verkort.)

{Jan Braai se Peri-Peri sous uit Vuurwerke}

Dit maak ’n groot hoeveelheid, maar hou vir weke in die yskas. Die smaak verbeter ook oor tyd.

8 huisies knoffel, fyngekap

½ koppie olie

½ koppie druiweasyn

½ koppie suurlemoensap

½ koppie water

1 sopie* paprikapoeier

1 sopie chilli-poeier

1 sopie sout

’n paar klein sterk chilli’s opgekap (Jan gebruik Piri-Piri, of te wel African Bird’s Eye)

Gooi fyn knoffel in glasfles met olie, asyn, suurlemoensap, water, paprika, chillipoeier en sout. Skud goed. Proe en pas aan as jy meer skop soek. Gooi nou vars chilli’s by. Jan se raad is om ingedagte te hou dat jou gaste nie almal die brand kan hanteer nie.

  • Moenie aan jou oë of sensitiewe dele vat nie. (dis natuurlik tensy jy na 50 Shades of Grey hou van bietjie pyn!)
  • ‘n Sopie is 25 ml.
  • Jan Braai se Prego rol uit Vuurwerke

Vir steak Prego roll het jy kruissnit of lendesnit steaks nodig (150 g tot 200 g elk*), broodrolletjies, botter, tamaties, slaaiblare en peri-peri sous. Jan slaan die vleis met die vleishamer sag. Die vleis word dan in die peri-peri marinade gesit (maar nie daarin swem nie) om die peri-peri karakter te kry terwyl jy die kole regkry. Die steaks word oor baie warm kole gebraai – vir dun steaks is net so 5 minute nodig. Stel dan jou rolletjie saam, maar laat die gaste self verder nog peri-peri sous oorgooi.

*Jan beveel ook aan dat jy uitkyk vir vakuumverpakte kruissnit of rump of sirloin in 300 g pakkies wat jy self kan sny in dunner steaks vir Prego rolls.

*Vuurwerke – in Afrikaans, word deur Human & Rousseau uitgegee. Fireworks word deur Bookstorm uitgegee. Dis in hardeband en kos R250.

Reënboog forelslaai – vir Cameron, Chad en die roeispan

3 Aug

Vir swemmers Cameron van der Burgh, Chad le Clos en die span liggewig roeiers wat vir ons goud uit die water gehaal het maak ek vandag ‘n slaai met ‘n varswater vissie, gevang in ons eie waters.

Dis ‘n feesvierslaai vir die reënboognasie: flertse gerookte reënboogforel met lemoen, appelliefie, baba-spinasie, dun-dun ringetjies rooi uie en ‘n smaakmakertjie hier en daar – kappertjies indien jy wil.

Ek maak dit net soveel vir die kleur as vir die lekker. Net soveel vir die mooigeit as vir die Omega-3 vetsure in die vis, die Vit. C in die lemoen en die minerale in die spinasie.

Slaai-bestanddele reg vir die slaaipak. Knoffeltjie is om te herinner daar moet nog slaaisous gemaak word. Wenk – hou jou sardientjieblikke – dis lekker vir klein hoeveelhede.

Noem dit ‘n Sembel-It slaai, daar word eerder bymekaar gepak en uitgepak as gekook en getimmer. Selfs die slaaisous met effense Oosterse kinkel word so vinnig saamgeskud as wat jy kan sê ‘rasper ‘n gemmerknobbel.’

Die soutigheid van die gerookte salm en kappertjies kry balans met die soet, effe suur van die lemoen – en die slaaisous wat met heuning versoet word

Vandag maak ek ‘n ‘n prentjiemooi slaai:

Só mooi en fotogenies dat mens niks veel meer hoef te sê of te skryf  nie. Ek wil wel noem dat daai geroosterde ciabatta met my eie hande gemaak is – jy kan winkelbrood gebruik, of beter – koop ‘n  plaasbrood by die plaasmark – en dit wat oorbly pop jy in die rooster (as daar oorbly).

Kom ons noem dit ‘n resep met onderskrifte. Foto’s eerder as ‘n lang beskrywing. ‘n Idee eerder as ‘n lys van moet-doen. En as jy die kappertjies wil uitlos, doen dit. Het nie appelliefies nie? No problemo;  verdubbel die hoeveelheid lemoen. Vervang gerus die forel met salm. En as die skare honger is en die vis maar min – voeg feta by die slaai. Die soutigheid werk goed.

Heuning en lemoenslaaisous

Die sitrusslaaisous het wel riglyne nodig, om die balans tussen die aromatix, die olies en die soetigheid te kry.

Olyfolie, sesamolie, heuning, lemoensap, gemmer en knoffel … slaaisous om die forel uit die water te laat spring. Ek sit feta by die kaas en giet die slaaisous daaroor. Lekker verby

Die slaaisous kan ook met suurlemoen- of  lemmetjiesap gemaak word (net so tot oorlopens vol wintervitamine), maar ek hou by die lemoensmakie en die gedagte aan oranje maak my bly. Die tema van die slaai gaan immers oor kleur. Jy’t nodig:

62,5 ml (kwart koppie) ligte olyfolie

7,5 ml sesamolie

Sap van 1 lemoen

10 ml heuning

1 knoffelhuisie, fyngerasper

Gemmerknobbel, geskil en fyngerasper (sowat 5 ml)

Sout en peper

Skud die klomp saam in ‘n flessie en laat elke gas self ‘n bietjie oordrup na die slaai opgeskep is.

{Agter die skerms} 

*Roxy Laker, Ian en myself het almal foto’s geneem. Roxy op haar iPhone, ek met my iPad en Ian met sy deftige Canon. Tjoklit die Labrador het ook deelgeneem en Stella die kat is ook gelok deur die geure van gerookte forel.

%d bloggers like this: