Tag Archives: witsous

Opgeklits oor wolkeiers – cloud eggs

15 Jun

“As  die eier op jou bord soos ‘n wolkie kan lyk, wie sal dit nie wil eet nie.”

Aan die woord is Ciska Rossouw,  sjef  van Loaves on Long in die hartjie van die Moederstad. Ontbyt in hierdie knus bakkery-eetplek beteken nie net byderwetse proteien-pannekoeke, pragtige ontbytsmoothies, vlokkige croissants en ‘flat whites’ nie.  Hier maak jy ook kennis met die Croque-egpaar.  Meneer en Mevrou Croque.

Sy maak die gewilde geroosterde kaas- en ham oopbroodjie normaalweg volgens die Franse café-styl  met ciabatta of sourdough-brood uit haar eie oond, goeie Parma-styl ham, beleë boerenkaas en fluweelgladde bechamelsous. In lyn met tradisie kry die croque madame voorkeurbehandeling met ‘n geposjeerde eier  bo-op om dit van die monsieur te onderskei.

 

Vandag pronk dit egter met wolkeiers, die nuutste kossensasie op sosiale media.  Foto’s van helder kolle eiergeel in gepofte nessies van eierwit is die hele Instagram vol. Kosbloggers, altyd honger vir iets nuuts kan ook nie genoeg kry van die mooigesiggie nie.

Dis oor die einste wolkeiers dat ek by Ciska in haar bakkombuis kuier, nuuskierig om te hoor of dit ‘n verbygaande Instagram-foefie is of al die aandag verdien.

Het ons nie al genóég eierresepte nie?

Louis Leipoldt skryf in Kos vir die Kenner dat daar meer as 600 maniere is om eiers gaar te maak , soos eiers in die  vagevuur, maanskyneiers, eiers  à la maître d’hôtel  (hardgekookte eierkwarte met ‘n warm uie-pietersieliesous oor), Frascati-eiers (diepgebraaide hardgekookte eiers in krummels)  en oeufs encocotte.  Sy repertoire sluit egter nie wolkeiers in nie.

IMG_1191Wladimir Schohin, Stiliebern, 1910; from Feast for the Eyes (Aperture, 2017). Courtesy Amatörfotorgrafklubben i Helsingfors rf, Finland

Nika nuuts onder die son

Vir die stammoeder van wolkeiers moet ons baie verder terug soek. Kosgeskiedkundiges wys uit dat   soortgelyke eiergeregte  eeue gelede al gemaak is. Die resep vir ‘Eiers in Sneeu’ wat al in 1651 in ‘n Franse kookboek aangeteken is, verskil nie veel van die moderne wolkeier wat soveel foodies op hol het nie, buiten dat dit in ‘n ysterpan in ‘n vuurhert gaargemaak is.

Volgens ‘n kosgeskiedkundige Paula Marcoux het dit in die tyd ontstaan wat sjefs die wonderkrag van proteien in kookkuns begin benut het. Die styfklits van eierwit was deels mirakel en deels biochemie. Sjefs het ge-eksperimenteer en wolkligte geregte is as vermaak en om te spog deur die rykes bedien.

Eeue later word ons steeds betower deur geregte wat op styfgeklitste eierwit staatmaak, van suurlemoen-meringuetert en  sagopoeding  tot skuimpies met borssuikerstrepe en gebakte Alaska.

“Daar is werklik niks nuut onder die son nie,” beaam Ciska. “Ons kan bly wees oor ons staanmengers en elektriese klitsers, want sjefs moes destyds vir ure die lug in eierwit inklits met ‘n bondel fyn stokkies. “

Begin goed, als goed

Ciska reken die sukses van wolkeiers begin by goeie eiers.  Sy kry haar eiers by Celia Myburgh van Homegrown Free-range Eggs  op Stellenbosch.  “Ek kon die plaas besoek en sien dat die hoenders werklik vrylopend is in die son. Sy lewer dit vars af, wat verseker dat die eierwit nie  loperig is nie. Die geur is net soveel beter.”

As Celia die eiers by die bakkery-restaurant aflewer, kom dit altyd met ‘n storie: dat die hoenders weer in die beetbedding was,  of dat hulle onder die dadelboom gewei het.”

Ciska se kookvernuf vat vryloop-eiers na die volgende vlak, soos om die eiergeel te rook voor dit in die wit wolk nesmaak.  Eierwit op sy eie smaak eintlik na niks, maar met die wolkie-eier kan jy die styfgeklitste eierwit op allerhande maniere geur.

MEVROU CROQUE MET ‘N WOLKEIER 

Omskep ‘n doodgewone sny roosterbrood in ‘n Croque Madame, bedek met ‘n heerlike witsous, spek, kaas en ‘n wolkeier bo-op.

vir die WOLKEIERS

Maak 2 wolkies

  • 2 eiers
  • Knippie sout
  • 5 ml Basielkruid, fyngekap
  • 10 ml Songedroogte tamaties, fyngekap
  • 30 ml gerasperde boerenkaas
  • 30 ml brosgebraaide, fyngekapte ontbytspek
  • Opsioneel: fyngekapte ui

Stel die oond op 180 °C. Voer bakplaat met bakpapier uit.

Skei die eiers – elke geel in ‘n aparte koppie* en eierwitte in ‘n skoon bakkie. Klits die eierwit met die knippie sout tot styf. Besluit self hoe ver jy dit wil vat. Hoe stywer hoe meer punterig sal die nessie wees.  Geur met sout en peper en voeg kruie, tamatie en uie, of geurmiddels van jou keuse nou liggies in. (Onthou die eierwit self het nie veel smaak nie).

Skep die skuim in twee skeppe op ‘n bakplaat en maak ‘n holtetjie in die middel. Plaas in oond en bak vir 2-3 minute. Plaas ‘n eiergeel in die dimpel en bak nog 3-4 minute. Bedien dadelik.

Wenke:

Vee houertjies vir die eiergeel eers liggies uit met olie, dan glip dit maklik uit.
Die eiergeel sal nog loperig wees. As jy dit te lank in die oond sit sal die eierwit taai en droog raak.

vir die WITSOUS 

Fluweel-witsous

  • 100g botter
  • 100g meel
  • 500ml melk
  • Sout, peper, rooipeper na smaak

Smelt die botter oor lae hitte.  Voeg die meel by en kook die meelsmaak uit terwyl jy konstant roer. Wanneer jou roux reg voeg die melk in drie dele by terwyl jy die hele tyd klits om klonte te vermy. Geur met sout, peper en rooipeper.

vir die OPDIENING: Plaas papierdun skywe parma-styl ham en boerenkaas op die brood, giet ‘n skeppie geurige witsous oor. Plaas die wolkeier bo-op en rond af met roketblare, liggies klam gemaak met olyfolie en asyn.

Variasie: Vir ‘n broodlose variasie, bedien die wolkeier met kaassous en ligte slaai op stroke brosgebraaide spek.

MEESTERKLASSE : Ciska Rossouw bied gereeld op Saterdae meesterklasse by Loaves on Long aan.  In haar croissant-meesterklas leer jy hoe om die gelamineerde skilferkorsdeeg te maak en om dit ook te gebruik vir appelrosies en pain au chocolat.  Koste: R450.Brood-en-biermaak-meesterklas, ingesluit die maak van ciabatta. R500. Die koste sluit ‘n drankie en ligte maaltyd in, en jy neem jou eie gebak huis toe.

Waar: Loaves on Long, Langstraat 33, Kaapstad. Bespreek by  info@loavesonlong.co.za of skakel 021 – 422 3353. Besprekings kan ook op Loaves on Long se Facebook-blad gedoen word.

Die artikel het verskyn in my weeklikse kosrubriek vir Die Burger Versnit. Foto’s Ian du Toit.

Vincisgrassi …. Prins Watsenaam se sampioen-lasagne

20 Apr

Herfs is ‘n baie bedagsame seisoen – die matige dae en onhitsige nagte berei my voor vir die geniepsige koue maande wag kom. Dis asof die somerklere hulself wegpak en die winterkomberse op eie stoom op die bed beland – ‘for in case’.  Ek kom ook agter dat die tamaai dikboomkastrolle en die kasserolbakke hulself na die voorkant van die kas maneuver met die woorde … “toe, toe slaaibakke – dis julle beurt om in die donker hoekies te gaan staan”.

Dis mos die lewe. Nora, 'n Italiaans-mal blogger se pragtige foto van vincisgrassi laat my sommer nou die kospotte nader trek. Besoek haar blog by enchantingitaly.blogspot.com

In hierdie dae raak ek belustig vir gesellige kos. Dalk nog nie die dik potte ertjiesop en ander ribbekas-vetmakers nie, maar kos wat die belofte inhou van troos teen komende triestigheid. Daarom maak ek my reg om hierdie naweek iets pastarig, iets souserig, iets gesmelte kaserig te maak. Dis eintlik jammer dat lasagne, daai liefling van die 70’s huispartytjie, te alledaags geword vir die seremonie om as my eerste amptelike ‘winterskos’ op my tafel te verskyn.

Gelukkig is daar ‘n ander Italiaanse gelaagde pastagereg wat my opgewonde maak – ‘n verlangse nefie van lasagne uit die Marche streek – ook met lae pasta, witsous en kaas, maar in plaas van die maalvleis-ragu word sampioene (vars en gedroogtes), asook hoenderlewertjies en spek gebruik.

'n Weergawe van Vincisgrassi op die Italiaanse blog Rosemarie & Thyme. Geen elke-dag se maalvleismengsel in sig nie maar wel proscuitto. Ons maak dit met hoenderlewers en spek.

Hierdie troonopvolger van lasagne word ‘Vincisgrassi’ genoem.Die pastagereg en sy naam het ‘n interessante herkoms. Dis blykbaar deur die Italianers vernoem na ‘n Oostenrykse Prins Windisch-Graetz wat doerie tyd in die gebied gebly het om die Oostenrykse troepe te lei. Of die Italianers voetjie gesleep het by hom weet ek nie, maar iemand dra toe ‘n gereg aan hom op en  mettertyd veritaliaans Windisch-Graetz toe na vincisgrassi.  Amper iets soos ‘wintersgrassie’, maar kom ons noem dit sommer Prins Watsenaam se lasagne.

Dis ryk en romerig en ek sou reken vir ‘n spesiale bederf op ‘n koue naweeksaand – en nie vir elke dag nie; anders pak die wintervetjies te gou aan. En moenie skrik vir die droë porcini nie – mens kry dit deesdae by al wat deli of plaasmark is. Dis ook nie doodsake as jy nie die duurder parmasaan regdeur wil gebruik nie – vervang dit met ‘n ander lekker geurige kaas (veral wit cheddar werk goed), maar strooi liefs steeds parmasaan op die boonste laag.

  • Het jy truffle-olie? Gooi ‘n paar druppels oor net voor opdiening. As jy nie het nie is dit heeltemal oukei. Ons het nie almal die bankbalans van ‘n Prins Watsenaam nie.

Resep vir Vincisgrassi – herdoop deur Huiskok na Prinse Watsenaam se sampioen-lasagne

4 tot 6 porsies

Bestanddele

25 g gedroogte porcini sampioene

500 g lasagne velle

½ k botter

¾ k meelblom

1 liter melk

400g gemengde vars sampioene

Olyfolie vir braai

1 pak ontbytspek, opgekap (as jy in die pound seats is kan jy pancetta of prosciutto gebruik)

500 g hoenderlewertjies, opgesny

2 fyngekapte knoffelhuisies

½ t neutmuskaat

Stewige knippie kaneel

1 E tamatiesmeer

¼ koppie halfdroog sjerrie (opsioneel, maar darem maar so lekker – die Italianers gebruin vin santo)

200 ml room

3 E gekapte pietersielie

Sout en swart peper

150 g gerasperde parmesaankaas (of pecorino, grana padano wat ligter op die beursie is, of selfs ‘n mengsel van mozzarella en lekker verouderde cheddar)

Metode

Plaas gedroogte porcini in ‘n bak en bedek met kokende water. Laat staan vir ‘n uur.

Voorverhit die oond tot 200ºC.

Maak ‘n béchamel of te wel witsous: Smelt botter en voeg meelblom by, kook vir 2 minute terwyl jy roer. Voeg nou 1 l baie warm melk bietjie vir bietjie by terwyl jy dit fluks roer of klits.  (Wenk: om die witsous geuriger te maak kan jy ‘n lourierblaar by die melk gooi terwyl jy dit kook.)

Verhit ‘n bietjie olie in ‘n pan en braai vars sampioene saam met knoffel, neutmuskaat en kaneel tot gaar. Voeg die gekapte ontbytspek en opgekapte hoenderlewertjies by en braai liggies. Roer tamatiesmeer en sjerrie by.

Voeg die witsous by, roer die geweekte porcini sampioene ook by saam met ‘n bietjie van die weekvloeistof. Nou volg die room en gekapte pietersielie. Laat weer opkook. Geur met sout en peper.

Berei die lasagne-velle voor: as dit vars gemaak is hoef jy dit nie nie kook nie, maar die klaargekoopte droë pastavelle kook jy in soutwater tot net-gaar voor dit in die bak gepak word, anders word dit nie gaar in die relatief kort baktyd nie.

Nou begin die laagpakkery: Gebruik eerder ‘n kleiner oondbak sodat jou lae nie te vlak is nie. Bedek die boom van gesmeerde oondvaste bak met ‘n laag van die pastavelle. Smeer ‘n laag van die geurige hoenderlewer-witsous oor die pasta, stip met botter en strooi ‘n lagie parmesaankaas oor. Herhaal die proses en eindig met ‘n laag sous en parmesaan.

Bak vir 20-25 minute tot lekker borrelend en deurgaar.

%d bloggers like this: