Tag Archives: koffie

Koffiekultuur met mieliemeel-, swart-olyf-en-roosmarynkoek

30 Jan

 

Die Italianers het so ‘n lekker uitdrukking dolce far niente – die soetheid van niksdoen. Dis wat koffie drink so ‘n lekker ritueel maak. Om sommer net te sit en aan niks te dink nie, of om koppie in die hand te klets met die aroma van vars gebroude koffie in die lug.

Pieter Smit, koffie-artisan en bebaarde barista van Boston Coffee verstaan die rituele van koffie. Hy is een van die nuwe-generasie koffiedissipels wat hul vakmanskap beoefen in espresso-kroeë, artisan cafés, ‘bean bars’ en roosterhuise deur die land. ‘”Die koppie koffie is net die begin om aan iets dieper te bou. Ons bring mense bymekaar om gesellig te wees en bou aan die gemeenskap.

Pieter Smit maak koue drup-koffie met ‘n proses wat 6-8 ure neem.

Die wir -wir van die koffierooster digby die ingang meng met die langsame drup van koffie en die sisklanke van stomende melk. Uit pure gewoonte het ek met my eerste besoek Americano, ‘n ryk espresso met warm water by bestel; my man gaan vir ‘n flat white, die koffie op almal se lippe wat die Australiërs bygedra het tot die internasionale koffiekultuur.

Die baristas van Boston is nie ouens vir foefies soos  laventel-lattés en ‘goth’ koffie met swart koffieskuim nie.  Hulle stel ons eerder bekend aan koffie wat op alternatiewe maniere gebrou word met brouapparate wat tuis hoort in ‘n Jules Verne-avontuur of ‘n Victoriaanse laboratorium.

Hier wys barista  Yusri Abrahams hoe die sifon-metode werk.


Wie kan die Wimpy-advertensie vergeet van die vryer wat koffieterme in sy meisie se oor fluister en sy fladderoog antwoord: “Ag, Henry, I love it when you talk foreign.”  Wel, ou Henry sal sederdien sy
woordeskat verder moet uitbrei as net macchiato (espresso met ‘n leksel melkskuim) en cafe latté (een deel espresso en vier dele warm melk), want nou gaan dit oor koue drup en pour-overs:

  • Koue drup (cold drip): My absolute gunsteling! Die koffie word oor ‘n periode van 6 – 8 uur deur ‘n druptoring onttrek en die konsentraat oor ys bedien. Manjifiek. Sag, skoon en supersmaaklik.
  • Aeropress: Varsgemaalde koffie en kookwater word met ‘n pers-aksie deur papierfilters direk in die koppie gedruk vir sterk, volronde koffie.
  • Chemex: My nuutste begeerte is hierdie glasfles met sy uurglasvorm, ‘n ikoniese ontwerp wat in die Museum of Modern Art in New York uitgestal word. Koffie drup deur ‘n spesiale koffiefilter en skakel onwenslike bitter komponente en sediment uit.
  • Syphon: Die sifon-metode gebruik dampdruk vir ‘n styl van koffiemaak uit die 1830’s. Koffie word afgetap in ‘n vakuumfles.
  • ‘Pour Over’: Die water word stadig met die hand oor varsgemaalde koffiebone geskink waarna dit deur die filtreerpapier direk tot in die koppie drup. Die water het langer kontak met die bone vir ‘n vrugtige, volronde smaak.

Koffie kry ‘n pasmaat 

Kos en wynpasmaats is meer bekende terrein as koffie-en-kos. So, hier lekker nuwe proe-avonture voor. Pieter reken dat koffie die ideale pasmaat vir soutige kos is (biltong en koffie is een van sy gunsteling kombinasies).

Mieliemeel, swart olyfkoek met roosmaryn

Die ongewone swartolyf- en-dennepit mieliemeelkoek uit my kookboek Huiskok Glanskok word warm in wiggies bedien met  lekker sterk koffie/espresso. Die sout stukkies swart olywe is net wat die koffie soek. Vermeerder die hoeveelheid heuning as jy die koek soeter verkies. (Foto deur Samarie Smith)

Lewer 10 wiggies

  • 2 groot eiers
  • 80 ml olyfolie
  • 30 ml heuning
  • 15 ml fyngekapte roosmaryn
  • 15 ml suurlemoenskil
  • 440 ml (1¾ k) meelblom
  • 190 ml (¾ k) fyn mieliemeel
  • 4 ml sout
  • 2,5 ml bakpoeier
  • 2,5 ml koeksoda.
  • 190 ml karringmelk of lae vet jogurt
  • 190 ml dennepitte (of vervang met amandelstukkies)
  • 190 ml swart olywe (in olie), ontpit en opgekap
  • 190 ml goue sultanas (30 minute vooraf in brandewyn geweek)

Verhit oond tot 190⁰C. Smeer 23 cm losboompan.

Klits eiers tot lig en gooi olyfolie, heuning, roosmaryn en suurlemoenskil by. In ‘n ander bak voeg meelblom, mieliemeel , sout, bakpoeier en koeksoda. Meng deur. Roer meelmengsel om die beurt met karringmelk of jogurt by die eiermensel. Roer tot glad. Voeg twee-derdes van die dennepitte en opgekapte ontpitte swart olywe by en roer deur. Roer geweekte sultanas by.

Skep mengsel in gesmeerde losboompan, maak gelyk en strooi oorblywende dennepitte en olywe oor. Bak 30 minute tot goudbruin en gaar. Haal uit die oond en laat 10 minute in die pan afkoel. Keer uit met olyf-en dennepitkant na bo. Sny in wiggies en bedien warm of teen kamertemperatuur. Sit dieselfde dag wat dit gebak is voor met espresso, wyn of bier.

NOG TAKTIEK VIR KOS-EN-WYN-PASMAATS

  • Soort soek soort: Kies koffie met dieselfde geure as die kos, soos om jou amandel-croissant vir ontbyt te geniet saam met ‘n koffie wat ‘n amandelrige geur het, soos koffie uit Costa Rica.
  • Teenoorgestelde trek mekaar aan: Hier soek jy vir geure wat in kontras met mekaar is, maar saam in harmonie kan wees.
  • Maak die familie bymekaar: Jy kan in die familiekring van geure rondloer, soos as ‘n koffie pekanneut-ondertone het kan jy dit paar met gebak wat met ander neute gemaak word.
  • Fokus op suur: Die roosterproses lig verskillende suur note van die koffieboon uit, soos sitrus, steenvrugsure of appels en pere.
  • Koffie-in-die-kos-taktiek: Gebruik dieselfde koffie wat jy wil bedien as ‘n bestanddeel in jou kos of gebak. Ek sal byvoorbeeld Francois Ferreira se skaapvleis, koffie-en-dadeltagine uit my boek Huiskok Glanskok maak met Arabica en dit met dieselfde koffie bedien.

Goed om te weet: ‘Single origin’ koffie waar die spesifieke geur-karaktertrekke uitblink is uitstekend vir kos-en-koffie paring.

ERKENNING

Spesiaal dankie aan Pieter Smit van Boston Coffee vir sy inspirasie en raad. Gaan loer in by die artisan koffieroosters op die hoek van Clevelandstraat en 12de Laan, Boston, Bellville. Ure: Maandag tot Saterdag van 7.30 vm. Hulle bied eersdaags tuisbrouwerkswinkels aan in alternatiewe metodes, asook koffieproeë (‘cupping’) . Navrae. info@bostoncoffee.co.za

Dankie ook my liewe man Ian wat altyd regstaan met die kamera.

Spek en eierslaai met koffie-slaaisous vir ontbyt tot laataand

1 Oct

Koffiekoors. Ons diepgewortelde koffiekultuur van boeretroos, sakkiekoffie en koffiekapitaal hak in by die café society wat van koffiedrink ‘n leefwyse gemaak het. Nou gooi ons dit ook in ons kos.

edit-8740-rs

Koffie is een van die groot koswonders van die wêreld en een van my gunsteling kookbestanddele. Die geroosterde smake van koffiebone, die aangename bitter en titsel suur dra ‘n diep, ryk rokerigheid by tot sout en soet in my kombuis. Dis ook een van die beste maniere om iets eenvoudig na die volgende vlak te vat.

Kostendens: Ontbyt word herontdek en volgens trendkenners is dit die Maaltyd van die Jaar. Bakkie-kos, veral Buddha bowls, is net so hoog in die mode.

edit-8755-rs

Spek-en-eiers ontbytslaai met koffie-vinaigrette

‘n Koppie koffie se opkikker-kwaliteite is so onmisbaar aan my ontbyttafel as spek, eiers en roosterbrood. Om ‘n sláái raak te loop wat alles wat lekker is van ontbyt in  een bakkie aanbied is amper te goed om te glo. Die Saveur-slaai se x-faktor is beslis die koffie-vinaigrette wat jy in ‘n kits aanmaak

Vir 4

  •  180 g botter
  • 230 g gerookte varkspek (bacon) of kasslertjops, in blokkies
  • 230 g sampioene, in skywe
  • ½ plaasbrood (sowat 230 g), geskeur in groterige stukke
  • Sout en peper
  • 15 ml kitskoffiepoeier
  • 10 ml suiker
  • 30 ml rooiwynasyn
  • 90 ml olyfolie
  • 230 g fyn wilde rocketblare of frisee (‘n fyn slaaiblaar met aangename bitter noot)
  • 2 avokado’s, pit en skil verwyder, in dun skywe gesny
  • 4 groot saggekookte eiers, gehalveer

In ‘n groot pan, verhit 2 e botter oor matige hitte, voeg die bacon by en braai tot bros, roer nou en dan. Skep dit uit met gaatjieslepel en dreineer op kombuispapier.

Plaas pan weer op die plaat en smelt 4 t botter, voeg die sampioene by en geur met sout en peper. Braai tot goudbruin, sowat 6 minute, roer nou en dan. Skep sampioene uit.

Plaas die oorblywende botter in die pan en braai die broodbrokkies aan alle kante tot goudbruin en bros. Skep by die sampioene en geur met sout en peper.

In ‘n groot bak klits die asyn, koffiepoeier en suiker tot gemeng. Hou aan klits en voeg die olie geleidelik by en meng tot glad en verdik.

Giet die slaaisous oor die sampioene, brood en spek. Verdeel de rocketblare tussen 4 opdienborde. strooi die sampioene, brood en spek oor, werk liggies deur. Plaas avokado bo-op en dan twee helftes van die gekookte eier bo-op.  Bedien dadelik.

  • Foto en stilering: Errieda en Ian du Toit
  • Opdienbord: Diana Ferreira Ceramics
  • Keramieklepel: Wilandi Esterhuizen.

 

Koffiepere op piesangbrood-toast gesmeer met koffieroomkaas vir Moedersdag

6 May

‘Al wat ek op Moedersdag wil hê is my familie om die tafel; ek gee nie om om die kos self te maak nie.’ Só antwoord die meeste ma’s wat ek gepols het oor hul spesiale-dag begeertes.  Alhoewel uit-eet nie te versmaai word nie, is dit die gedagte aan ‘n lang tafel  met eie kinders, hul eie ma, skoonma, susters en skoonsusters wat moederharte bly maak.  Die wenslysie is maar kort, iemand om die tafel mooi te dek, en agterna af te dra en skottelgoed te was.

Pere in koffie en kardomom

Pere in koffie en kardomom

My wynmaker-vriendin Elzette Du Preez het een wens vir Moedersdag. “’Laatslaap of  ‘n middagslapie is die grootste Moedersdag-geskenk wat ek as ma van klein kindertjies kan kry,” skerts sy. Die kosskrywer Sonia Cabano droom van ontbyt in die bed, ‘n halfuur van opera luister met  ‘n groot vars bagel, dik gesmeer met roomkaas en gerookte salm, diepgebraaide bros kappertjiesaad en ‘n skeppie blitsgepiekelde rooi uie daarop. En espresso.

Op Moedersdag dink ek aan my pa wat vir Ma ‘n liefdesbriefie geskryf het omdat hy vergeet het van ‘n Moedersdag-geskenk of om planne te maak sodat sy nie hoef te kook nie. Ma het nooit iets verwag nie, solank sy haar kinders by haar kon hê was die saak reg. Vir haar maak ek koffie-gestoofde pere en bedien dit op geroosterde piesangbrood gesmeer met kofie- en heuninggegeurde roomkaas. As koningin van hierdie dag moet die bederf al vroegdag begin.

As jy self die ma is, laat hierdie ‘poeding-vir-ontbyt resep hierdie week in die huis rondlê. Ek hou saam met jou duim vas dat ons huismense Sondag hul soetste voertjie vir ons sal voorsit.

aa pere in koperbak

Hoekom pere vir Moedersdag:

Net soos ma’s kom pere in baie vorms: elegante ma’s met Audrey Hepburn nekke, soos die mooi geel-groen beurre bosc, of die eiervormige beurre hardy wat so lekker ruik, en meer dikvellig is. Packham met die onreëlmatige lyf en groen skil eet jy die oomblik wat die stingeltjie begin mee gee – teen die tyd wat sy geel is, is sy melerig, so moenie dat sy talm in die vrugtebak nie.

Bon chretien met die liggeel sproeteskil is ovaal van lyf. Al laat haar kort nekkie haar kort voor beeldskoon, is sy sag en vol sap …. ietwat van ‘n dienende Marta. Bruin Forelle is ook so ‘n spikkelpeer; op haar soetste wanneer sy ‘n blos op die wang het. Die lekkerse eetpeer vir my is die Comice –haar soet, sagte tekstuur maak op vir haar windverwaaide voorkoms. Dan is daar ook die Winter Saffraan, ‘n groterige peer met ‘n realtiewe lang, slanke nek – die eerste peer wat in Suid-Afrika geplant en gepluk is. Lees meer oor hierdie wonderlike herfenis-vrug en Trucape se herdenkingstuin.*

Pere en simboliek: Vir Homer was pere die gode se geskenk aan die mensdom.  ‘n Peerboom is dikwels in die middel van die sultan se tuin geplant – ‘n anker vir die res. Pere is ‘n simbool van ‘n geseënde lang huwelik, hul knoetsige stamme staan vir ‘n lang lewe. Daarom het die Duitsers glo ‘n peerboom geplant as ‘n dogtertjie gebore is om haar vrugbaar en sterk te maak; haar lewe lank te laat hou.

aa 4 collage pere vir blog

KOFFIE- EN KARDOMON PEER EN HEUNING ROOMKAAS OP GEROOSTERDE PIESANGBROOD

Pere met ‘n verskil. Roosterbrood met ‘n verskil. Elke element kan die vorige dag gemaak word. Die pere lê soos waaiers op die koekbrood met die lekkerste koffiestroop denkbaarbo-op.  Die piesangbrood se mengmetode is die maklikste ooit met ‘n fyn tekstuur wat die koffiestroop opslurp. Dit kan ook voorgesit word as poeding vir middagete (wat Ma waarskynlik self gekook het).  Jy kan ook geroosterde sesamsade by die beslag gooi en oorsprinkel voor jy dit bak, vir ekstra neuterigheid.  Jy kan ook gekoopte piesangbrood gebruik of die koekbrood afwissel met madeirakoek of ‘n gemmerbroodjie. Solank jy dit rooster!

Piesangbrood:

  • 100 g sagte botter
  • 175 g strooisuiker
  • 2 groot eiers
  • 2-3 ryp piesangs (fyngemaak)
  • 225 g bruismeel
  • 5 ml bakpoeier
  • 30 ml melk

Voorverhit die oond tot 180°C. Smeer ‘n broodpannetjie, voer uit met bakpapier en spuit weer. Meet al die bestanddele direk in die mengbak af en klits 2 minute tot goed gemeng. Skep in die voorbereide pan, maak die bokant van die beslag gelyk en bak 1 uur tot goed uitgerys, gaar en goudbruin. Die beslag sal ‘n kraak bo-op maak, wat deel van die karakter van piesangbrood is. Laat 5 minute in die pan afkoel, lig uit en plaas op afkoelrak.

Pere in koffiesous

  • 1 ½ k (330 g) strooisuiker
  • 100 ml sterk espresso of 60 ml kitskoffie-korrels aangemaak met 10 ml kookwater
  • 6 ferm pere met stingels aan, (nie te ryp nie)
  • 4 kardomom peule, gekneus
  • 6 dik snye piesangbrood, gerooster

Plaas die suiker, koffie, kardomom en 1 liter water in ‘n kastrol en verhit oor matige hitte tot dit net saggies begin kook. Skil die pere af en verwyder die klokhuis versigtig om die stingel steeds te behou. Sny die pere in die lengte amper tot by die bokant. Prut vir sowat 30 minute of tot vurksag. Lig die pere versigtig uit die kookvloeistof met gaatjieslepel en hou eenkant om te dreineer. Gooi die kookstroop deur ‘n siffie om van enige los stukkies en die sade ontslae te raak en gooi terug in die kastrol. Laat die vloeistof  10-15 minute afkook tot die stroop verdik. Laat afkoel.

Heuning- en koffie roomkaas

  • 230 g Parmalat ‘plain’ roomkaas, kamertemperatuur
  • 30 ml van die koffiestroop

Opsioneel: die roomkaas kan ook met heuning na smaak versoet word.

Klop die koffiestroop by die roomkaas in tot goed gemeng.

Voorsit: Sny die piesangbrood in dik snye en rooster. Laat afkoel, plaas op koekbordjie en smeer ‘n dik laag roomkaas op. Rangskik die peer in waaiervorm op die brood en giet koffiestroop oor. Sit voor met ‘n koekvurkie.

aaa blou bord vir blog

Om die pluk van die eerste appels aan die Kaap op 17 April, 353 jaar gelede, te herdenk, het Tru-Cape Fruit Marketing’n Winter Saffraan-peer in sy erfenis-boord op die Oak Valley-landgoed in Grabouw herplant.

By die plant van die boom in die erfenis-tuin het Buks Nel, Tru-Cape se variëteitskenner en mede-skrywer saam met Griessel van Early Apples At The Cape (Vroeë Appels aan die Kaap), ’n boek oor die erfenis-variëteite, gesê die Winter Saffraan is die oudste peerboom suid van die Sahara en leef steeds voort in die die Kompanjiestuin in Kaapstad na 350 jaar.

“Danksy die joernale van mense soos François Valentjn, wat die Kaap in 1685 besoek het en weer in 1714, weet ons die Winter Saffraan-peer het floreer. In 1855 is die boom weer beskryf, hierdie keer deur ’n Russiese besoeker.” Nel, wat die boom wat Tru-Cape geplant het, gekweek het van ’n steggie van die oorspronklike boom, sê die Winter Saffraan is ’n groterige peer met ’n relatiewe lang, slanke nek. Hoewel Van Riebeeck die boom saam met hom van Nederland af gebring het, lys rekords uit 1485 die peer as afkomstig uit Italië na Frankryk.

Tru-Cape bemark meer as 1 376 470 875 appels en pere elke jaar, gelyk aan 224 Jumbo Jets of 950 blouwalvisse. Besoek www.Tru-Cape.co.za, volg @TruCapeFruit en besoek www.Facebook.com/TruCape vir meer inligting. Die boek Apples In The Early Apples At The Cape is beskikbaar by Tru-Cape se kantore of by www.Tru-Cape.co.za teen R250 per eksemplaar, afleweringskoste uitgesluit. 

 Belange verklaar: Ek is betrokke by die bekendstelling van Parmalat se nuwe reeks roomkase. Dis ‘n produk wat ek in my persoonlike hoedanigheid ook aanbeveel.

 

Huiskok Glanskok maak vir oulaas koffie en dadel tagine en neurie auld lang syne

11 Apr

Vir oulaas neem ek en my Huiskok Glanskok kookmaat Francois Ferreira ‘n towertapyt-kosreis na 14 jaar saam op die radiogolwe van RSG. Meer as 800 episodes en bykans 2 000 resepte later is dit nie ‘n maklike taak om een resep uit te sonder nie. Francois se koffie- en dadel tagine is my keuse van die hele reeks. Hoekom? Dink net: Casablanca, Marrakesh. Die blote aanhoor van die name voer die gedagtes weg na eksotiese eetervarings, kleurryke souks en koel binnehowe.

 

Koffie en dadeltagine uit ons boek Huiskok Glanskok. Foto deur Samarie Smith

Koffie en dadeltagine uit ons boek Huiskok Glanskok. Foto deur Samarie Smith

IMG_1163 Small

Deur die tipiese speserye, kruie en enkele ander bestanddele byderhand te hou, kan die smulkuns van hierdie plekke maklik mettertyd bemeester word. Laat die speserye jou tree vir tree lei. Soos die Berber spreekwoord lui: ‘bietjie vir bietjie beland die kameel in die couscous.’

Ek onthou die opwinding toe ek met my eerste tagine-kookpot by omroeper Martelize Brink en die luisteraars gespog het. Die geure van komyn en kaneel het die ateljee in ‘n Berber tent omskep.

HUISKOK SE KEUSE: SKAAPVLEIS, KOFFIE-EN-DADELTAGINE

Die klassieke Arabiese kombinasie van koffie met kardemom is Francois se inspirasie vir hierdie besondere tagine. Ek maak dit gereeld in my tagine en dink dan aan ons kosvriendskap wat ook so vol geur en avonture is. (‘n Tagine is ‘n hittebestande tradisionele kleipot met ‘n tuitdeksel wat deur kokke in Noord-Afrika gebruik word. Tagine is ook die naam van geregte wat in die Marokkaanse styl gestowe word, dikwels met droëvrugte en neute vir ‘n sout-soet smaak.)

Lewer 6 – 8 porsies

koekmeel gegeur met sout en peper

2 kg skaapskenkel of skaap stowevleis, opgesny

olie

4 medium uie, grof gekap

4 knoffehuisies, fyngekap

3 kardemompeule

1 steranys

1 heel kaneelstokkie

500 ml voorbereide koffie – nie te sterk nie

500 ml beesvleisaftreksel

200 g heel vars dadels, ontpit

Metode:

Voorverhit die oond tot 180°C. Sprinkel die gegeurde meel oor die vleis. Verhit die olie in ‘n braaipan en braai die vleis tot bruin aan albei kante. Plaas die stukkies vleis in ‘n oondvaste bak (verkieslik met ‘n deksel) of ‘n groot tagine. Voeg die uie, knoffel, kardemom, steranys en kaneel by die vleis. Giet die koffie en aftreksel oor die vleis, sit die deksel op en bak 30 minute lank in die oond, verminder die hitte na 150°C en bak nog 90 minute lank. Voeg die dadels sowat 20 minute voor die einde van die kookproses by. Sit die tagine met rys of couscous voor.

GLANSKOK SE KEUSE: KNOFFEL, DRUIF EN AMANDELSOP

Dis min dat ‘n huiskok ’n glanskok iets kon leer! Francois was mal oor my resep vir ajo blanco, ‘n koue sop uit Spanje wat soortgelyk is aan gazpacho, maar sonder tamaties. Pleks van die druiwekorrels kan die sop afgerond word met sultanas, appel of spanspek. Ek het op my beurt weer hierdie resep by een van my koshelde Colin Steyn, ‘n legendariese restaurateur en kok van formaat oor wie se heengaan ek steeds rou.

Maak 8 porsies as voorgereg.

Maak 4 porsies as hoofgereg

Bestanddele:

300 g gepelde amandels

6 knoffelhuisies, fyngemaal met ‘n knippe sout in ‘n stamper en vysel tot romerig.

150 g wit broodkrummels (gebruik ou brood)

1 liter koue hoender of groenteaftreksel

30 ml sjerrieasyn of witwynasyn

Gemaalde swartpeper

200 ml natuurlike jogurt

400 g witdruiwe, ontpit, afgeskil en gehalveer

Metode:

Verhit ‘n kleefvrye braaipan, braai die amandels tot lig gerooster. Gooi in ‘n versapper en verwerk tot ‘n fyn poeier. Voeg geroomde knoffel, broodkrummels en helfte van die aftreksel by. Versap stadig tot glad. Voeg oorblywende aftreksel by en versap verder tot glad. Gooi sop in ‘n sopkom. Roer asyn, swartpeper en jogurt by. Proe en geur na smaak. Verkoel vir ten minste 1 uur. Indien dit te sout smaak kan nog jogurt bygevoeg word.

 

Opdiening: Skep sop in diep sopbakkies en strooi druiwe oor. Stuur die pepermaler om.

 

  • Skakel Woensdagoggende in op RSG – net na 9h15 wanneer die Huiskok (dis nou ek, Errieda du Toit) se nuwe radio-kosrubriek ‘Die Kos wat ons Ken’ begin.
%d bloggers like this: