Tag Archives: huiskok; glanskok

Huiskok Glanskok maak vir oulaas koffie en dadel tagine en neurie auld lang syne

11 Apr

Vir oulaas neem ek en my Huiskok Glanskok kookmaat Francois Ferreira ‘n towertapyt-kosreis na 14 jaar saam op die radiogolwe van RSG. Meer as 800 episodes en bykans 2 000 resepte later is dit nie ‘n maklike taak om een resep uit te sonder nie. Francois se koffie- en dadel tagine is my keuse van die hele reeks. Hoekom? Dink net: Casablanca, Marrakesh. Die blote aanhoor van die name voer die gedagtes weg na eksotiese eetervarings, kleurryke souks en koel binnehowe.

 

Koffie en dadeltagine uit ons boek Huiskok Glanskok. Foto deur Samarie Smith

Koffie en dadeltagine uit ons boek Huiskok Glanskok. Foto deur Samarie Smith

IMG_1163 Small

Deur die tipiese speserye, kruie en enkele ander bestanddele byderhand te hou, kan die smulkuns van hierdie plekke maklik mettertyd bemeester word. Laat die speserye jou tree vir tree lei. Soos die Berber spreekwoord lui: ‘bietjie vir bietjie beland die kameel in die couscous.’

Ek onthou die opwinding toe ek met my eerste tagine-kookpot by omroeper Martelize Brink en die luisteraars gespog het. Die geure van komyn en kaneel het die ateljee in ‘n Berber tent omskep.

HUISKOK SE KEUSE: SKAAPVLEIS, KOFFIE-EN-DADELTAGINE

Die klassieke Arabiese kombinasie van koffie met kardemom is Francois se inspirasie vir hierdie besondere tagine. Ek maak dit gereeld in my tagine en dink dan aan ons kosvriendskap wat ook so vol geur en avonture is. (‘n Tagine is ‘n hittebestande tradisionele kleipot met ‘n tuitdeksel wat deur kokke in Noord-Afrika gebruik word. Tagine is ook die naam van geregte wat in die Marokkaanse styl gestowe word, dikwels met droëvrugte en neute vir ‘n sout-soet smaak.)

Lewer 6 – 8 porsies

koekmeel gegeur met sout en peper

2 kg skaapskenkel of skaap stowevleis, opgesny

olie

4 medium uie, grof gekap

4 knoffehuisies, fyngekap

3 kardemompeule

1 steranys

1 heel kaneelstokkie

500 ml voorbereide koffie – nie te sterk nie

500 ml beesvleisaftreksel

200 g heel vars dadels, ontpit

Metode:

Voorverhit die oond tot 180°C. Sprinkel die gegeurde meel oor die vleis. Verhit die olie in ‘n braaipan en braai die vleis tot bruin aan albei kante. Plaas die stukkies vleis in ‘n oondvaste bak (verkieslik met ‘n deksel) of ‘n groot tagine. Voeg die uie, knoffel, kardemom, steranys en kaneel by die vleis. Giet die koffie en aftreksel oor die vleis, sit die deksel op en bak 30 minute lank in die oond, verminder die hitte na 150°C en bak nog 90 minute lank. Voeg die dadels sowat 20 minute voor die einde van die kookproses by. Sit die tagine met rys of couscous voor.

GLANSKOK SE KEUSE: KNOFFEL, DRUIF EN AMANDELSOP

Dis min dat ‘n huiskok ’n glanskok iets kon leer! Francois was mal oor my resep vir ajo blanco, ‘n koue sop uit Spanje wat soortgelyk is aan gazpacho, maar sonder tamaties. Pleks van die druiwekorrels kan die sop afgerond word met sultanas, appel of spanspek. Ek het op my beurt weer hierdie resep by een van my koshelde Colin Steyn, ‘n legendariese restaurateur en kok van formaat oor wie se heengaan ek steeds rou.

Maak 8 porsies as voorgereg.

Maak 4 porsies as hoofgereg

Bestanddele:

300 g gepelde amandels

6 knoffelhuisies, fyngemaal met ‘n knippe sout in ‘n stamper en vysel tot romerig.

150 g wit broodkrummels (gebruik ou brood)

1 liter koue hoender of groenteaftreksel

30 ml sjerrieasyn of witwynasyn

Gemaalde swartpeper

200 ml natuurlike jogurt

400 g witdruiwe, ontpit, afgeskil en gehalveer

Metode:

Verhit ‘n kleefvrye braaipan, braai die amandels tot lig gerooster. Gooi in ‘n versapper en verwerk tot ‘n fyn poeier. Voeg geroomde knoffel, broodkrummels en helfte van die aftreksel by. Versap stadig tot glad. Voeg oorblywende aftreksel by en versap verder tot glad. Gooi sop in ‘n sopkom. Roer asyn, swartpeper en jogurt by. Proe en geur na smaak. Verkoel vir ten minste 1 uur. Indien dit te sout smaak kan nog jogurt bygevoeg word.

 

Opdiening: Skep sop in diep sopbakkies en strooi druiwe oor. Stuur die pepermaler om.

 

  • Skakel Woensdagoggende in op RSG – net na 9h15 wanneer die Huiskok (dis nou ek, Errieda du Toit) se nuwe radio-kosrubriek ‘Die Kos wat ons Ken’ begin.

Roosterkoek

7 Apr

{‘n Deel van die blog-inskrywing verskyn vandag in die Naweek-bylaag van Beeld/Die Burger – as ‘Roosterkoek setees’. Ekstra resepte vir kortpad-roosterkoeke en ander bykosse onderaan die blog}

‘n Belgiese kyk na roosterkoek met aubergine dip op die Vlaamse Njam.tv (resep onder)

So skop ‘n Engelsman my nou die dag stof in die oë by ‘n roosterkoek-kompetisie op Nitida. Sien, ek’s die huiskok van die RSG-radiopraatjie en vir dertien jaar kook ek en my Glanskok pel, sjef Francois Ferreira saam op lug. “Daar waar jy gaan sal ek gaan”. Toe hy my aanpor om deel te neem aan Nitida se eerste Roosterkoek-kompetisie waar hy as demonstreerder en beoordelaar optree, dink ek nie twee keer nie.

My Huiskok Glanskok pel sjef Francois Ferreira – heer en meester by Nitida se eerste Roosterkoek kompetisie

Dit was met net te veel selfvertroue dat ek daai dag die roosterkoek-deeg getakel het; op eie risiko die deeg te kort geknie het. Jy moet dit immers knie tot jou hande vanself skoon kom en niks meer deeg vasklou aan palm of skottel nie. Roosterkoek vra ‘n rustige gemoed en ‘n 10-minute knie.

Of dalk was dit omdat ek nie my eie deegkombers oor die rysende deeg gegooi het nie; nie geduldig genoeg was met die rysslag nie. Dalk was die deeg te pap, te styf. Of die braaikole onder beheer van my braaimaat Catherine Eybers te warm of te koud. Daar’s soveel dinge wat met roosterkoek kan verkeerd gaan dat ek baie verskonings kan aanhaal hoekom ‘n Engelse boertjie my laat les opsê het.  Roosterkoek bewys hom aan my as fyngebak eerder as  grofgebak.

Bietjie bek-af wens ek die paartjie Steve en Liezel Fountain geluk et hul sukses langs Nitida se vreugdevure. Ek het intussen my wonde gelek op die maat van die roosterkoek-setees (met komplimente van YouTube) en berusting gevind in ‘n hap weergemaakte roosterkoek – met deeg wat onder my eie deegkombers gerys het.

Huiskok en kookmaat Catherine se roosterkoek met groente-relish reg vir beoordeling – heerlik maar geweeg en te lig gevind vir ‘n oorwinning.

Francois se Roosterkoek

1 pakkie kitsgis

250 g Eureka koekmeel*

250 g Eureka broodmeel

1 eier

25 g sagte botter

2 eetlepels suiker

7.5 ml sout

Genoeg water om ‘n sagte deeg te maak

Plaas die meel en die gis in ‘n bak. Meng met die vingers en voeg die suiker en sout by. ( Moet nooit die gis direk met die suiker en sout  in aanraking laat kom nie. Meng die gis vooraf eers met die meel.) Vryf die sagte botter en en voeg die eier en louwarm water by om ‘n sagte deeg te vorm. Knie die deeg vir ongeveer 10 minute tot glad, blink en elasties. Plaas die deeg in ‘n skoon kom en bedek met ‘n teedoek. Laat dit in ‘n warm plek rys tot dubbeld die grootte – so 35-40 minute.  Knie die deeg af, druk dit plat en sny in vierkante. Bestryk dit liggies met meel sodat dit nie aan die rooster vassit nie. Rooster dit oor medium kole. Dit is reg wanneer dit hol klink as jy daarop klop.

*Die Eureka broodmeel is op tradisionele wyse met stene gemaal en kom uit die Overberg-gebied in Heidelberg en Swellendam se kontrei. Dis beskikbaar by landbou-koöperasies, delis en goeie supermarkte.

Die groente-relish-in-wording aan’t pekel in die sout en die mos.

Die kraakvars relish is verbasend lekker saam met die roosterkoek.

Mos en groente-relish

Hierdie relish van Francois word nie gekook nie, maar die suur in die wynmos – of die suurlemoensap – versag die rougeit.

Die pikante, krakerigheid van die groente is deksels lekker saam met die warm roosterkoek, en iets vars om saam met ‘n vetterige tjoppie of boerewors te gedien. As jy wil kan jy die relish verder opdolla met  murgpampoentjies, rooikool en varsgekapte kruie.  Ek het ook gevind dat ‘n bietjie bruinsuiker lekker werk om die sout en suur te balanseer.  Voeg dit liefs aan die einde by nadat die groente reeds vir ‘n ruk in die sout en suurlemoensap (of mos) gelê het.

Genoeg vir 4 mense

1 rooi soetrissie, fyngekap

1 medium ui, fyngekap

2 knoffelhuisies, fyngekap

1 rooi brandrissie, fyngekap en pitte verwyder

¼ kopkool, fyn gekerf

15 ml sout

100 ml wynmos of die sap van 4 suurlemoene.

Meng al die groente saam in ‘n mengbak. Voeg die sout by en werk dit met jou hande deur die groente.

Om die piekel proses te begin moet die groente en sout baie goed gemeng word. Laat staan die relish vir 30 minute in ‘n koel plek. Geniet saam met roosterkoek.

Deelnemers se groente-dip in verskillende stadiums van gaarword oor die kole.

Mos doopsous

Breek weg van tradisie en bedien jou roosterkoeke met ‘n  ongewone, maar heerlike doopsous wat in ‘n ysterpan oor die kole gaargemaak word terwyl die deeg rys. FRancois gebruik wynmosin hierdie resep, maar as jy dit nie in die hande kan kry nie, vervang dit met witwyn of witwyn-asyn. Bruinsuiker kan dan na smaak bygevoeg word.

4 porsies

1 rooi soetrissie fyngekap

1 medium ui fyngekap

2 knoffelhuisies fyngekap

1 rooi brandrissie fyngekap en pitte verwyder

30 ml olie

250 ml wynmos

Sout en peper na smaak.

Soteer die groente in die olie in ‘n pan oor warm kole tot sag en die uie deurskynend is.

Voeg die wyn en die mos by en verhit tot kookpunt.

Verwyder die pan van die vuur en laat die sous afkoel. Voeg sout en peper na smaak by en bedien saam met die roosterkoek.

{Dankie aan my kookmaak Catherine Eybers wat die kompetisie saam met my aangedurf het – asook Janine Eybers en my man Ian wat sulke ordentlike teenstanders was! En vir Nitida wat met die fantastiese inisiatief gekom het om ‘n jaarlikse roosterkoek-kompetisie te begin. }

Roosterkoek met aubergine dip op Njam.tv

Roosterkoek met auberginedip 

Hierdie resep het ek op die webwerf njam.tv raakgeloop en dit het my Afrika-hart warm laat klop dat ‘n ikoniese broodjie uit ons land in Europa erken word. Die resep hou ek net zo in Vlaams!

bereiden:

Voor de broodjes:

500 g bloem

15 g bakpoeder

2 g xout

150 ml melk

1 ei, losgeklopt

Voor de dip

500 g aubergines

1 teenje knoflook, uitgeperst

2 el yoghurt

1 tl gedroogde munt

2 el limoensap

Versgemalen peper – zout

maak de broodjes:

Meng de droge ingrediënten. Maak een kuiltje in het midden en voeg de melk en losgeklopt ei toe. Kneed goed door, zorg ervoor dat het deeg niet te nat is.

Neem een eetlepel deeg en rol hiervan een balletje. Leg de broodballetjes op een rooster en plaats boven de BBQ. Bak ze aan de ene kant tot ze knapperig zijn, draai om en bak aan de andere kant. Ga zo door tot ze hol klinken als je erop tikt.

maak de auberginedip:

Verwarm de oven voor op 240 ºC. Prik de aubergines enkele malen met een vork, leg ze op een bakplaat en bak 30 minuten in de oven tot ze zacht zijn.

Laat de aubergines iets afkoelen en snijd ze in de lengte doormidden. Schep het vruchtvlees met behulp van een lepel uit de schil en prak dit in een kom tot moes. Giet het limoensap over de aubergines en voeg er de yoghurt, munt en knoflook bij.

Breng op smaak met versgemalen peper en zout. (Als de dip niet smeuïg genoeg is, kan je er wat olijfolie aan toevoegen.)

serveren:

Serveer de versgebakken broodjes samen met de auberginedip.

voor 15 broodjes

Volstruisburger met ‘n mozzarella hart op roosterkoek – opgewoema met mango salsa (of ouma se kerrieperskes)

Volstruis en mozzarella burger op roosterkoek 

Dis hoeka nou KKNK en hoekom nie ‘n volstruisburger maak om gees te vang nie. Jy druk mozzarella in die middel van die burger-pattie: so fusion van ouvrou-onder-die-kombers en hamburger! Die gesmelte kaas gee ‘n weelderigheid aan die burger; heerlik saam met die rokerigheid en krakerige kors van die roosterkoek. Die burger word dan met ‘n mango-salsa bedien (ek sien Woolies het heerlike mangoes op die oomblik of anders gebruik sommer mango in ‘n blik).  As mango-salsa te eksoties is vir jou smaak vandag, bedien dit gerus saam met ouma se kerrie-perskes as jy nog ‘n flessie in die spens het. Anders maak ‘n draai by ‘n padstal!

Gebruik Francois se Roosterkoekresep hierbo vir die burger ‘buns’ en maak die res so:

 Vir die patties

500 g volstruismaalvleis

1 klein ui, fyngekap

15 ml fyngekapte vars kruisement

30 ml fyngekapte pietersielie

Sout en peper

115 g Simonsberg mozzarella (dit smelt baie lekker)

Mango salsa

115 g vars of geblikte mango, in blokkies

10 ml heuning

5 ml balsamiese asyn

30 ml fyngekapte vars kruisement

Sout en peper

Maak so

Meng volstruis, uie, kruisement en pietersielie saam tot goed gemeng, geur met sout en peper. Verdeel in 8 patties – druk dit plat met die hand en vorm dan mooi rond. Sny die mozzarella in 4 blokkies en sit ‘n blokkie kaas op 4 van die patties. Plaas nou die ander pattie bo-op en druk dit vas om die kaas behoorlik te verseël. Braai oor medium kole (oppas vir te gaar, want volstruis is ‘’n maer vleis en kan gou droog proe). Jy kan ook ’n riffelpan gebruik – bestryk dan die patties eers met ‘’n bietjie olie.

Meng die salsa-bestandele saam. Bedien op warm roosterkoek met die salsa.

(Foto: Simonsberg)

Gryp-gryp, meng-meng …. Gado gado!

18 Nov

"Gemeng-gemeng" of te wel gado gado. Samarie Smith het die foto vir ons boek Huiskok Glanskok geneem

My kuiermense kan maar weet – hierdie somer eet hulle by my ‘n mengslaai van ‘n ander aard. Gado-gado is een van die Indonesiërs se mees tradisionele geregte – en met baie goeie rede. Daar’s min slaaie wat so gasvry en mededeelsaam is. Dit lyk deksels mooi en proe uit ‘n ander wereld.

Wat die slaai van rou en gaar groente so spesiaal maak is die grondboontjie sataysousie wat oorgegooi word of in ‘n aparte bakkie as doopsous bedien word.  So lief is ek daarvoor dat ek dit ingesluit het in ons Huiskok Glanskok kookboek.

Gado-gado beteken gemeng-gemeng, en dis presies wat gebeur. Tradisioneel sit die gaste  om die bak en meng ‘n verskeidenheid van die klaarbereide bestanddele in ‘n slaaiblaar en doop dit in die geurige satay. Die bestanddele word gewoonlik nie deurmekaar gemaak nie en in hopies langs mekaar gepak sodat die gaste hul slaaiblaarbondeltjies makliker kan maak. Maar jy kan maak soos jy lekkerkry – meng dit liggies deurmekaar of pak dit kunstig uit.

Die hoender kan vervang word met gebraaide garnale of repies gaar steak. Op Meatless Mondays kan jy seker tofu gebruik as jy in die Oosterse gees wil bly.

Ek sit dit voor in ‘n lang houtbak – van hierdie wat jy dikwels vroue met pragtige Afrika kopdoeke langs die pad sien verkoop.  Vir ‘n groter groep gaste pak ek dit op ‘n groot ou antieke skinkbord uit.

En as jy nou werklik wil uithang en jou huismense en gaste na smaak-nirvana wil vat, sit dit voor met gestoomde jasmynrys, krupuk (‘prawn crackers’), bruingebraaide uie en suurlemoen- of lemmetjiewiggies. Dis presies wat ek hierdie somer gaan doen.

Gado Gado  

Lewer 4 – 6 porsies

Slaai:

500 g hoenderdye, ontbeen (of vellose hoenderfillete in repies)
30 ml sojasous
5 ml gerasperde gemmerwortel
5 ml knoffel, fyngekap
sap van 2 lemmetjies of 1 suurlemoen

olie vir vlakbraai

2 middelslag-soetpatats, geskil en in blokkies gesny

8 baba aartappels, gehalveer
200 g groenboontjies
250 ml boontjiespruite
2 komkommers, in skywe gesny

Kersie-tamaties

4 hard gekookte eiers, in wiggies gesny

60 ml grondbone, gerooster
60 ml vars koljanderblare, grof gekap

Sny die hoender in repies en plaas in ‘n bak saam met die sojasous, gemmer, knoffel en lemmetjie- of suurlemoensap en marineer 1 uur lank. Verhit ‘n bietjie olie in ‘n pan en braai die hoender 2 tot 3 minute aan elke kant. Kook intussen die aartappels en patat tot sag, sowat 10 minute.

Blansjeer die groenboontjies in kookwater en dreineer. Pak die  groente,  vleis en eiers in hopies uit.   Indien verkies kan jy die bestanddele – buiten die vleis en eiers – eers liggies deurmekaar maak en laastens die vleis en die eiers bo-oor pak. Giet die satay sous oor (of sit in aparte bakkie) en besprinkel met neute en koljander.

sataysousie

Sataysous:

200 ml laevet klappermelk
125 ml growwe grondboontjiebotter
1/2  klein ui, gerasper
15 ml sojasous
10 ml bruinsuiker
3 ml droë rissievlokkies

Voeg al die bestanddele in ‘n swaarboom kastrol en bring stadig tot kookpunt. Prut 5 minute  oor matige hitte; roer af en toe. Hou die sous eenkant tot nodig.

Opdiening

Sit dit voor met gestoomde jasmynrys, krupuk (‘prawn crackers’), bruingebraaide uie en suurlemoen- of lemmetjiewiggies.

%d bloggers like this: