Tag Archives: Kerspoeding

Pavlova Kerskrans

19 Dec

Hierdie nagereg gaan die ‘oo’s en die ah’s uitlok by enige geleentheid, maar veral as pronkstuk op die poedingtafel In Feestyd. Ek het dit verlede jaar gemaak vir ‘n vroeë familie-Kersete. (My bydrae op Kersdag self was ‘n perske-trifle-pavlova wat soveel meer werk was as hierdie eenvoudige pavlova-krans.) Ek het dit afgerond met roosknoppies tot Ma Inez se groot genot. Rose was haar ding! As jy die Kersversiering ‘n stappe verder wil neem, strooi eetbare silwer balletjies op.

 

Party mense is banger vir meringue-maak as vir Brolloks en Bittergal. Dis totaal onnodig, want makliker kan dit nie. Volg die resep noukeurig en wees maar net versigtig om nie enige eiergeel In die eierwit te kry nie (enige vetterigheid veroorsaak dat die eierwit nie styf gaan klits met goeie volume nie). Die suiker moet ook behoorlik opgelos world, maar volg net die instruksies en jy’s veilig.

As jy naby die see is, of daar’s baie vog in die lug kan meringue bietjie nukkerig wees.

PavlovaKerskrans

Witte van 6 groot eiers, kamertemperatuur

7,5 ml wit asyn

330 g (375 ml) strooisuiker

10 ml mielieblom

Versiering: vrugte na keuse, soos vars ontpitte kersies, frambose of aarbeie.

250 ml room, styfgeklits 

Eetbare silwerballetjies of eetbare glansstof

Voorverhit oond na 150°C. Trek ‘n 22cm sirkel op bakpapier en plaas dit op ‘n bakplaat met die potloodkant na onder. 

Plaas die eierwitte in die mengbak van jou staanmenger en klits teen vinnige spoed tot stywe punte vorm. Voeg nou die strooisuiker lepel vir lepel met 30 sekonde tussenposes by terwyl jy aanhou klits tot blink en styf. Skraap die kante en klits tot styf en blink, sowat 6 minute. Voeg die asyn en mielieblom by en klits nog 2 minute. 

Skep die meringue in 12 hopies aan die binnekant van die bakpapiersirkel om die krans te vorm. Verminder die oondhitte tot 120°C en bak sowat 1 uur tot bros buite. Draai die oond af en laat die pavlova afkoel in die oond met die oonddeur toe. 

Plaas die pavlova-krans op die dienbord, skep styfgeklopte room op, versier met vrugte en rond af met silwerballetjies indien gebruik.

Is jy Charlie Brown in die Kerskombuis? Inspirasie uit MasterChef SA – The Cookbook

22 Dec

Charlie Brown, die legendariese strippie-karakter kan nie vatplek kry aan die vreugde van Kersfees nie.  Al hou hy van die geskenke en om die Kersboom te versier, voel hy steeds ongelukkig. Soveel so dat Linus vir Charlie uitwys dat hy sekerlik al mens is wat die wonder van Kerstyd in ‘n probleem kan omskakel.

charlie brown collage Kerstyd is daar in die kombuis ook vele kampe: Die Charlie Brown-kokke wat met ‘n frons mor oor wat  om vanjaar vir die hongeres te maak. Dan is daar die Linus-kamp: tog opgewonde oor die Kersmaal-kokery, maar klou aan veilige, tradisionele geregte soos ‘n trooskombersie: drie vleise, ‘n ryk Kerspoeding én koekstruif. Ek is eerder in die kamp van Charlie se suster Sally. Sy vat die maklike pad, maar kom met nuwe teorieë en filosofiese insigte.  En soos Sally, hou ek ook nie van somme maak nie. So niks ingewikkeld nie. Elke jaar soek ek ook inspirasie vir Kerstyd-kos in ervarings wat  my koshorisonne deur die jaar verbreed het.   As resep- en kookboekkraai  en groot aanhanger van MasterChef, was dit ‘n mylpaal vir my om as skrywer van MasterChef South Africa – The Cookbook, ‘ ‘n kykie agter die skerms te kon kry en veral om die kamaraderie tussen die deelnemers te ervaar.

MasterChef Voorblad R  MasterChef South Africa – The Cookbook, uitgegee deur Human & Rousseau

Ek kon seker tien feesmaal-spyskaarte uit die boek saamstel, soos naaswenner Sue-Ann Allen se beet- en bokmelkkaas samoosas vir ‘n vooraf-happie; Noord-Afrika lamsvleis met ‘n anys en komyn-gegeurde vleissous; Ilse Nel se sitrus-sjerrie varkskouer, die legendariese Meraai se hoenderpaai; die agt-ure lamsrol of sjef Peter Tempelhoff se geroosterde eend met heuningvye.  Ek het gewik en geweeg tussen Jade De Waal se warm Kaapse bessie-sjokolade tert met pistasieneut en kardomyn roomys teenoor suikertand  Thys Hattingh se kersie-frangipani tert. Vir die Kers-voorgereg kies ek volstruis crostini met kersie-marmelade, ‘n peuselhappie waarmee die jonge Lungile die knorrige beoordelaar Pete Goffe-Wood breed laat glimlag het. Dis iets waaraan my Kersgaste sommer staan-staan kan hap, terwyl manlief vonkelwyn en vrugtepons aandra.  Volstruis is eg Suid-Afrikaans, die kersies gepas vir  Kersfees  en die meeste elemente van die happie kan voor die tyd gemaak word. Dit troos ook die vleiseters, want my keuse vir hoofgereg is teen tradisie in nie varkbraaistuk, skaapboud of kalkoen nie, maar kabeljou. Met hierdie kroongereg in die MasterChef SA kookboek bewys sjef Michael Broughton dat sy kosfilosofie koning is.  Hy skryf die sukses van die gereg toe aan eenvoudige bestanddele, aromatiese geurmiddels, eenvoudige voorbereiding. Daarby verskillende kleure, geure, teksture en baie geur. Nagereg? Hoe soeter, hoe sjokoladeriger, hoe stroperiger en hoe mooier, hoe breër glimlag ek.  Ek kies die sjokolade fondant met amarula crème en gekarameliseerde pere waarmee Deena Naidoo die poeding familie uitdaging gewen het.  Met die skryf van die boek het Deena dit met my gedeel dat die poeding sy mees spesiale oomblik in die kompetisie verteenwoordig. Hy het  met die poeding ‘n prys verdien om sy vrou vir piekniek te kon neem.   En dis waaroor Kersfees gaan: om tyd saam met geliefdes aan tafel te kan deel en nuwe smaakherinneringe te skep. RESEPTE Lungi se volstruis en kersiemarmalade crostini R

Resep: Lungile Nhlanhla; Jacques Erasmus; fotograaf Myburgh du Plessis. 

Volstruis Crostini met kersiemarmelade (Geskep deur Lungile Nhlanhla, nou Drum se assistant-kosredakteur) Die vleis kan in ‘n riffelpan of oor die kole gaargemaak word.  Maak die kersiemarmelade vooraf. Bestanddele: 30 ml olyfolie 15 ml fyn komyn 15 ml paprika 10 ml knoffel, fyngekap Sout en peper na smaak 4 volstruis steaks 1 ciabatta gesny Kersiemarmelade  15 ml botter 15 ml olyfolie 1 stingel seldery grofgekap 4 cm stuk vars gemmer, gekap 250 ml rooiwyn 400 g kersies ontpit 15 ml korrelmosterd Garnering: ‘n Handvol vars roket blare Gruyére skaafsels Metode; 1. Meng 10 ml van die olyfolie met die komyn, gemmer, paprika, knoffel, sout en peper. Vryf die mengsel op die volstruis steaks. 2. verhit ‘n riffelpan tot baie warm en braai die steaks tot medium-gaar (3-4 minute aan ‘n kant) of braai oor warm kole.  Hou eenkant om te rus. 3. Drup die oorblywende olyfolie oor die ciabatta snytjies en braai dit in ‘n riffelpan of oor warm kole tot liggies gerooster. Marmalade 4. Verhit die botter en olyfolie in ‘n kastrolletjie en kook die vars gemmer en seldery  tot sag, vir ongeveer 10 minute. 5. verhoog die plaat se hitte, voeg die wyn by en kook tot die alkohol verdamp het. Voeg die kersies by en kook vir ongeveer 10 minute oor medium hitte. Voeg die mosterd by sodra die kersies sag is. Om voor te sit: Sny die steaks in dun skyfies. Plaas ‘n roketblaar op elke snytjie ciabatta, dan ‘n skyfie vleis en skep dan van die kersiemarmelade bo-oor. Sprinkel van die Gruyére skaafsels oor en bedien koud of warm. Michael Broughton Kabeljou R

Resep Michael Broughton; Kosstilering Jacques Erasmus; fotograaf Myburgh du Plessis. 

Kabeljou geposjeer in bruin botter met aspersies, porcini en knoffelroom (Geskep deur Sjef Michael Broughton, Terroir) Vars, lig en onopgesmuk en pragtig op die oog met die kleure van Kersfees: groen aspersies, rooi tamaties  en ‘n goue bottersous.  My raad is om groenbone of broccolini te gebruik as aspersies nie beskikbaar is nie.   Bruin botter: 200 g ongesoute botter Vis: 4 x 180 g porsies kabeljou 1 tamatie ontpit en in blokkies gekap 2,5 ml gekapte roosmaryn 1 ml gepiekelde suurlemoen, baie dun gesny 20 ml grasui fyn gesny 5 ml suurlemoensap Knoffelroom: 250 g knoffelhuisies geskil 2 L melk 90 ml goeie olyfolie 30 ml warm room 30 ml groente aftreksel Sout na smaak Aspersies: 12 aspersies, geskil en geblansjeer en droog gemaak. 4 dun snytjies (2 mm dik) rogbrood. Porcini: 30 ml olyfolie 30 ml bruin botter 4 porcini sampioene in skyfies gesny (4 mm) 1 takkie vars tiemie 1 knoffelhuisie Sout en peper na smaak Bietjie suurlemoensap 15 ml gekapte pietersielie Metode: BRUIN BOTTER 1. Plaas die botter in ‘n diep braaipan op ‘n hoë hitte en kook tot die botter bruin is en ‘n neutering reuk het – net voor dit bitter raak – plaas dadelik die pan in koue water om die kookproses te stop. 2. Laat die botter toe om te skei en skep dan al die vet af, met net die waterige vloeistof wat agterbly. Verwyder die oortollige vloeistof. VIS: 3.Plaas die vis met die velkant na onder in die bruin botter en posjeer by ‘n konstante hitte van 65ºC vir 15 minute, draai halfpad om. Verwyder die botter, plaas ‘n deksel op en hou die vis warm. Hou die botter eenkant. SOUS: 4. Plaas die botter in ‘n kastrolletjie en vou die res van die bestanddele in. KNOFFELROOM: 5. Bedek die knoffelhuisies met melk en verhit tot kookpunt. Herhaal die proses drie keer. 6. Voeg die knoffel in ‘n versapper en versap terwyl die olyfolie stadig bygevoeg word, soos met mayonnaise. Voeg dan die warm room by gevolg met die groente aftreksel. Geur met die sout en versap weer tot die mengsel sag en romerig is. Hou warm. ASPERSIES: Voorverhit die oond tot 180ºC 7. Draai een snytjie brood om drie aspersies. Borsel van die oorblywende bruin botter oor en bak vir 5 minute tot deurwarm. Geur met sout. PORCINI: Verhit die olyfolie en bruin botter in ‘n kastrolletjie oor hoë hitte en braai die sampioene met die tiemie, knoffel, sout en peper.  Kook die plan af met suurlemoensap en voeg gekapte pietersielie by. Om voor te sit: Braai die vis in ‘n kleefvrye pan in die bruin botter met die velkant na onder en geur. Plaas van die knoffelroom op ‘n bord met die aspersies eenkant. Plaas die vis met die velkant na bo en laat rus op die aspersies. Rangskik die porcini sampioene langs die vis en skep van die sous oor. Deena sjokolade fondant pere en Amarula R

Resep Deena Naidoo; Kosstilering Jacques Erasmus; fotograaf Myburgh du Plessis. 

Sjokolade fondant met Amarula room en gekaramaliseerde pere. (Deena Naidoo, wenner van MasterChef Suid-Afrika) Amarula is ikonies-Suid-Afrikaans en feestelik. En wie kan die loperige sjokolade-vulkaan weerstaan?  My raad is om ‘n ywerige kok te betrek by die kosmaak sodat jy ‘n ogie oor die poedinggang kan hou.  Bestanddele Amarula room: 210 ml melk 75 ml Amarula likeur ½ vanielje peul 2 eiergele 30 ml strooisuiker Gekaramaliseerde pere 15 ml botter 1 peer ontpit, geskil en in 4 mm skyfies gesny 15 ml strooisuiker Sjokolade fondant 150 g botter 150 g donker sjokolade (70 % kakao) 3 eiers 15 ml bruismeel Metode: AMARULA ROOM 1. Verhit die melk, likeur en vanielje peul tot net voor kookpunt. Verwyder van die hitte en plaas eenkant om te trek. 2. Klits die eiergele en suiker in ‘n dubbelkoker tot lig en donsig. Voeg die melk geleidelik by die eiermengsel en klits aanhoudend. Kook tot die mengsel effens dikker word. Roer aanhoudend. PERE: 3. Verhit die botter in ‘n braaipan, voeg die pere by en sprink strooisuiker oor. Braai die pere aan albei kante tot die gekaramaliseer het. FONDANT: Voorverhit die oond tot 200ºC. Smeer twee ramekin bakkies met botter en bestrooi met meel. 4. Smelt botter en sjokolade in ‘n dubbelkoker oor lae hiite tot gesmelt. Roer aanhoudend. 5. Klits die eiers tot lig en donsig en vou die meel liggies in. 6.Vou die sjokolademengsel liggies in. 7. Gooi die mengsel in die voorbereide ramekins tot driekwart vol. Bak slegs vir 8 minute. Haal uit die oond en verkoel effens. 8. Sodra koel genoeg om te hanteer, word die fondant op ‘n bord omgekeer. Bedien saam met die pere en Amarula room. Meer oor  MasterChef South Africa: The Cookbook.  Kook soos  ‘n kampioensjef in jou eie kombuis en herleef die hoogtepunte van die kosprogram wat die land vanjaar aan die praat en kook gehad het.  MasterChef South Africa, the Cookbook is pas deur Human & Rousseau uitgereik. Die boek, geskryf deur Errieda du Toit onder redaksie van Daleen van der Merwe, bevat  die beste resepte wat getoets en aangepas is vir huiskokke. Van Thys se soetgebak tot Sarel van Sabie se boerewors; Deena se garnaalkerrie en sjef Bennie se wortelkoek. Daar’s ook  peertert met Chantilly room, waterblommetjiebredie, koeksisters, koesisters en ‘n gedekonstrueerde melktert met appelmoes en boeremeisjes. Kry agter -die -skerms-inligting, hope kookwenke en stap-vir-stap aanwysings vir moeiliker tegnieke. Die pragtige kosfotos wys ook hoe om die geregte voor te sit.  Kosstilering deur Jacques Erasmus  en foto’s deur Myburgh du Plessis.  Die boek is op Exclusive Books se Hot List. Aanbevole rakprys R350. Kyk ook vir die spesiale aanbieding op Kalahari.net en Leserskring. Dis ook by Woolworths, Bargain Books, Wordsworth, CNA en ander boekwinkels beskikbaar. * Nota: hierdie artikel van my het onlangs in Beeld verskyn.    Resepte en fotografie met vergunning Human & Rousseau Uitgewers.

{Ek kan nie hierdie kamma-‘Sally Brown’ grappie weerstaan nie…}

to me the joy of getting

Contessa bessie-pavlova en sout toffiesous; Peter Veldsman se brandewynbotter en portsous vir Kerspoeding

14 Dec

Ek het pas besluit ek gaan nie eers wag vir Kersfees om my majestieuse bessie-pavlova te maak nie.  Dis nog 11 dae na Krismis ….. iewers gaan ek  ‘n test-run inpas. Die berg van ‘n pavlova met sy hange wat sout-toffiesous drup is ‘n manjifieke Kers-nagereg. (Ek vra vir Ian mooi om die gesoute toffiesous te maak – hy’s geduldig en brand nie sy vingers soos ek nie.)

Pavlova met attitude en soutige toffiesous

Pavlova met attitude en soutige toffiesous

Nie so harts-tradisioneel soos Peter Veldsman se Kerspoeding met brandewynvla nie (‘n gunsteling deur die jare) maar ‘n diva wat drama, oo’s en aaah’s na die tafel bring.  ‘n Contessa van ‘n Kerspoeding.

Terloops, het jy al opgemerk dat grootmense gou is om te sê “Kersfees is vir die kleintjies.”  Maar bekyk hulle aan die Kerstafel … daar verkneuter hulle hulself aan die kos in ‘n genots-koma in. Dan kerjakker die inner-kind lekker. Kleintjies ken nie nostalgie nie. Hulle ervaar net vanjaar se Kersfees. Daar’s ons hulle een voor.  Die geringste geure van Kersfeesspeserye of dennenaalde laat my al my vorige Kersfeeste in adem. Sien ek rooi en groen bymekaar hoor ek die frommel van die geskenkpapier en my pa se tafelgebed asof hy gister nog aan my tafel gesit het.

Kleure speel ook ‘n groot rol in die onthou. Vanjaar met die regmaak vir Kersfees 2012 bly turkoois en blou voor my geestesoog verskyn.  Dis met die terugkyk na die foto’s van verlede Kersfees dat ek weet waar die onthou van hierdie ‘on-Krismiskleure’ – vandaan kom. My ma Inez het laas Kersdag ‘n blou- en goud deurspikkelde trui op die snikhete warm dag gedra asof dit ‘n ligte somertoppie was.

Ma Inez die Contessa met die blou trei, borsspeld en     pavlova

Ma Inez die Contessa met die blou trui, haar geliefde borsspeld en pavlova 

Op die foto staan sy laggend met my swaar silwer skinkbord belaai met ‘n reuse pavlova. Dié is rojaal bedek met aarbeie, bloubessies en tuisgemaakte sout-toffiesous wat tranerig teen die kante afdrup. Die poeding is soos my ma self: larger than life, wonderlik dramaties met haar borsspelde en baie ringe wat sy so graag dra. ‘n Mens van soetheid.  ‘Contessa’, noem Annamie, haar versorger, my ma.

Vir die kind in ons skep ek bolletjies roomys in ‘n ou turkoois porseleinskottel (dit doen ek vooraf en sit die bak in die vrieskas – minder gebodder wanneer dit opskeptyd kom)aaa pavlova and icecream IMG_1185

Contessa van ‘n bessiepavlova met gesoute toffiesous

Ek bak die pavlova die vorige aand, wat my hande losmaak vir die Kersoggend se groot kook. Dan hoef ons net die bessies op te sit, room te klits en toffiesous oor te gooi wanneer dit poedingtyd is.

Pavlova:

8 eierwitte

½ suurlemoen

Stewige knippie sout

440 g strooisuiker

10 ml witwynasyn

10 ml vanielje geursel

10 ml mielieblom

300 g aarbeie en bessies, soos bloubessies, frambose, moerboeie, met suiker versoet na smaak (ek gooi ook ‘n skeut Crème de Cassis, ‘n Franse bessielikeur oor)

500 ml slagroom

Pienk peperkorrels, opsioneel (vir oorstrooi)

Sout-toffiesous (resep onder)

Verhit oond tot 200°C . Berei bakplaat voor: Plaas ‘n vel bakpapier op die bakplaat (die gemerkte kant moet na onder wys).

Maak nou die meringue:aaa eiers en klitser IMG_1118

Vryf die binnekant van die mengbak waarin jy die eierwitte gaan styfklits met ‘n halwe suurlemoen. (dit help om enige vetterigheid wat dalk aan die bak vaskleef  te verwyder). Skei die eiers.

Plaas die eierwitte en sout in die mengbak en klits tot dit stywe punte vorm. Voeg die helfte van die suiker bietjie vir bietjie by terwyl jy klits. In ‘n aparte bakkie meng die asyn, vanielje en mielieblom. Vou dit saam met die res van die suiker by die meringue tot goed gemeng.

Skep die meringue op die voorbereide bakpapier. Ek maak ‘n langwerpige meringue eerder as ‘n ronde een wat vir my te veel na die Queen se hoede lyk. ‘n Wenk is om eers die basis te vorm wat redelik gelyk is en dan die res van die meringue bo-op te stapel om lekker hoogte te kry.

Plaas in die onderste derde van die oond en verlaag die hitte na 150°C . (Berei die bessies voor terwyl die meringue bak).  Bak meringue vir 40 minutes en draai die oond weer laer na 120°C vir ‘n verdere 45 minute. Draai die oond af tot die pavlova afgekoel is.

aaa chocolate met die gaste IMG_1160

Maak nou die sout toffiesous:

125 ml koue water

330 g strooisuiker

250 ml vars klitsroom (nie lae vet nie)

Goeie seesout

Sit suiker en water in medium kastrol. Laat stadig warm word tot die suiker gesmelt het. Verhoog die hitte na medium tot dit opkook, sonder om te roer.  Nou en dan trek jy net so ‘n haal deur die mengsel sonder om te roer. Laat dit sowat 15-20 kook tot amber-bruin. Te bruin en dit raak bitter.

Hou ‘n kwassie byderhand. Doop dit in water en verf die wande van die kastrol om te keer dat die suiker kristalliseer. Sodra die karamel die regte bruin skakering het, haal van die plaat af en klits die room in. Wees versigtig want die gesmelte suiker kan jou lelik seermaak. Moet beslis nie die rand met jou vinger aflek nie!

Laat afkoel, voeg sout na smaak by en sit in flessie tot benodig.

Bediening:

Plaas die pavlova versigtig op jou mooiste, deftigste skinkbord (ek gebruik die silwer-skinkbord wat ‘n erfstuk is – my ma kry die horries). Klits die room tot stywe punte en smeer oor die pavlova, bedrup met die toffiesous, skep die vrugte bo-op: en – soos my ma wat glo jy sit nog ‘n borsspeld aan en nog ‘n ring –  sprinkel  ek pienk peperkorrels oor en sif dan bietjie versuikersuiker oor.

Ek bedien dit met vanieljeroomys – dit is mos Kersfees.

Die orige toffiesous kan tot ‘n week in die yskas hou, maar dit sal lank voor dit reeds opgeeët wees.

Ma Inez met die poeding, bottle brush uit die tuine en vanieljeroomys in my nuwe outydse turkooisbak

Ma Inez met die poeding, bottle brush uit die tuine en vanieljeroomys in my nuwe outydse turkooisbak

Krip en kruis: Peter Veldsman se brandewynbotter en portsous

Ek het vroeër verwys na Peter Veldsman se Kerspoeding. Peter het ‘n baie spesiale plek in my hart. In 2004 het ek bekende mense uitgevra oor hul Kersfees-herinneringe vir ‘n artikel wat ek vir Die Burger geskryf het, onder meer met hierdie gastronoom. Die gesprek met Peter was soos ‘n groot Kersgeskenk vir my. Hier is ‘n uittreksel –

Vir Peter Veldsman is Kersfees nie jollifikasie nie, maar ‘n krip en kruis-ervaring wat in sy kinderdae op ‘n plaas in die Klein-Karoo gevorm is.  

“Ek onthou die stilte. Alles kom tot rus. In die somerhitte hou die sonbesies aan met sing, saam met die kitaar-klanke van die plaaswerkers wat van huis tot huis trek om kersliedere te sing. Die uitdeel van die geskenke het kind tot ou mens in verwondering gehad. Tot vandag toe het ‘n doringboom-kersboom met outydse vetkerse vir my ‘n diep simboliese betekenis.”

Hoe lyk jou Kersfees:  “Oggenddiens in die Groote Kerk, dan Kersete by my huis vir ‘n handjievol vriende.  Die kuiermense loop net na ete sodat daar ‘n middagslapie ingepas kan word. Dan staan ek op, bad, trek aan, sit op die stoep, voel weemoedig, bely my sondes, drink ‘n glas gemmerbier, en gaan slaap!”

Waarsonder kan jou Kerstafel nie? “Gestoomde Kerspoeding met brandewynvla, maak nie saak hoe hitsig dit is nie. Die beste Krismis-poeding ooit is een van die resepte van my lewe. ‘n Deeltjie kom uit Skotland en Engeland; uit die Boland, die Klein Karoo en ook uit myself. Die trippens van ouds is nou R5 munstukke. Ek skep so dat elke gas een  kry.”

PETER VELDSMAN SE BRANDEWYNBOTTER EN PORTSOUS  VIR KERSPOEDING

Bedien die brandewynbotter of portsous saam met jou gunsteling Kerspoeding. Dit kan voor die tyd gemaak word.

Brandewynbotter:

125 ongesoute botter

130 g versiersuiker, gesif

25 g/ 65 ml fyn amandels

50 ml dik room

50 ml brandewyn

Klop botter tot sag en en roer versiersuiker geleidelik by. Roer amandels en daarna room bietjie vir bietjie by. Klop brandewyn teelepel vir teelepel by.

Skep brandewyn botter in ‘n spuitsak met ‘n gewone tuit en spuit rosette op ‘n vel waspapier op ‘n bakplaat. Vries. Die botterrosette word rondom Kerspoeding gerangskik.

Portsous (lewer 250 ml)

120 g/ 150 ml suiker

125 ml water

75 g botter

15 ml mielieblom, deur ‘n sif gevryf

Gerasperde skil en sap van 2 suurlemoene

Gerasperde skil en sap van 1 lemoen

150 ml port

Gerasperde neutmuskaat

Maak so:

Skep die suiker in ‘n kastrol en roer water daarby in. Verhit oor lae hitte en roer tot suiker opgelos is. Verhoog hitte en kook vir 15 minute. Meng die botter en mielieblom. Verwyder stroop van hitte n klop mielieblommengsel daarby in. Plaas terug op hitte en kook vir 3 minute. Roer deurentyd.

Verwyder van hitte en roer skil, sap en port by. Geur met neutmuskaat. Verhit tot net onder kookpunt. Verwyder van hitte en laat 1 uur staan.  Giet deur ‘n sif wat oor ‘n tregter geplaas is in ‘n skoon bottel en bewaar in koelkas. Verhit oor lae hitte voor gebruik.

  • Volgende week is dit die Kersham se beurt.

Erkennings:

Foto’s: my man Ian en ek

Resep-inspirasie:

Meringue-maak: Nikki Werner vir FairLady

Toffiesous: Supper Club, Kerstin Rodgers

Brandewynbotter en Portsous: Kos van die Eeu deur Peter Veldsman

Eet jou koekstruif eerste

23 Nov

Dis tyd dat trifle sy soet sandaaltjies uitskop en die stoute skoene aantrek …. sommer haai-polfaai Louboutins.  

Hoekom ek my trifle eerste eet. Foto uit die hoofstuk ‘Aarbeie doen ‘n somerdans’ uit Huiskok Glanskok deur Samarie Smith

Ek is lus om vanjaar se Kersete af te skaf en net een gang te bedien. Poeding. En nie sommer net so ‘n poeding nie, maar ‘n hele tafel vol koekstruif (is die meervoud koekstruiwe?) Maar hoekom wag vir Kersfees? Ek vervang sommer my verjaarsdagkoek volgende week met ‘n très chic koekstruif.

Trifle (die woord koekstruif hak bietjie aan die tong vas) is ongelukkig ‘n seisoenpoeding wat selde buite die Kersseisoen op die tafel verskyn. Maar kyk, ‘n trifle soos my Tannie Mercia Coetzee dit gemaak het, was beslis ‘n ‘Christmas Only’ poeding – dit was die mees getrifle-de poeding wat ek ooit geproe het. Ek dink vandag daaraan as die Duisend-En-Een Trifle: dis net die Kersboom wat sy nie daar ingesit het nie. Ek onthou dat saam met die ‘usual suspects’ soos die sponskoek (gewoonlik rolkoek), die jellie, vla, room en neute was daar ook gekookte kondensmelk en Flakes. Baie Flakes. Van alles was daar baie in. Ek het so verby 999 lekkerhede gedelf om by die Flake en die karamel-kondensmelk uit te kom. My poedingbak het binne sekondes soos ‘n Slagveld van Soet gelyk.  Toe al wou ek op Kersdag eerste die poeding eet.

Die eerste resep vir ‘n trifle in sy moderne gelaagde vorm het die eerste keer in 1755 in ‘n Britse resepteboek verskyn. Sy historiese wortels lê in syllabub (‘n versoete room-en wynpoeding), asook vrugte fool (verpulpte vrugte en dik room).  Volgens Helen Saberi, ‘n skrywer van kosgeskiedenis, was  daar selfs ‘n vroeëre trifle resep wat net bestaan het uit room, gegeur met suiker, gemmer en rooswater. Deur die jare, ook hier by ons, het trifle nou nie juis sterstatus op die poedingtrollies van deftige restaurante beklee nie, alhoewel dit altyd ‘n treffer was by die kerk-basaar se poedingtafel. Met die herlewing van nostalgiese geregte en behoefte aan trooskos, beleef trifle ‘n renaissance.

My man Ian maak die toffieskerwe en omdat hy vir my die mooi skilderytjie een jaar vir my verjaarsdag gegee het, maak ek hierdie trifle as my verjaarsdagkoek!

PIESANG-KARAMEL BANOFFEE  EN TOFFIEGLAS TRIFLE

My ma Inez het in die sewentigerjare ‘n yskastert van gekookte kondensmelk, vars piesangs, koekiekrummel-kors en geklitste room gemaak wat ek later jare eers sou uitvind word Banoffee-tert genoem (banana + toffie = banoffie).

My man Ian gee deesdae hand om van die retro gunsteling ‘n feestelike koekstruif te maak – hy maak tuisgemaakte toffieskerwe vir versiering. Met die skerwe wat soos brandskilderglas lyk word die banoffee-yskastert (‘banana + toffie) word sommer in ‘n japtrap dramaties en modern.

Banoffee- en toffieglas trifle

Genoeg vir 4-6 mense

 Trifle  

  • 90 ml (6 E) botter, gesmelt
  • 4 piesangs, in skyfies
  • Omtrent 10 sjokolade of karamel gedoopte “digestive biscuits”
  • 375 ml (1½ houers) vars room, verkoel en geklits
  • 1 blik karamel kondensmelk

Smelt botter en laat afkoel. Rol beskuitjies fyn en voeg by die gesmelte botter. Die trifle kan in een groot glasbak of in individuele bakkies voorgesit word. Pak ‘n laag krummels, gesnyde piesang, karamel en endig met styfgeklopte room. Steek die skerwe toffieglas deur die roomlaag.

Toffieglas

  • 125 ml (110g) strooisuiker
  • 30 ml Demarara-suiker*

Verhit oond tot 180⁰C. Om die toffieglas te maak, sprinkel strooisuiker op ‘n bakplaat uitgevoer met kleefvrye bakpapier. Sprinkel die Demararasuiker bo-oor en bak vir 25-30 minute of tot die suiker gesmelt het. Laat afkoel. Breek in skerwe.

*         Demararasuiker is goudkleurige suiker met ‘n ryk molasse geur. Gebruik enige geelsuiker of  bruinsuiker.

TE MOOI VIR WOORDE KOEKSTRUIF

Over the top trifle – sjampanje, aarbeie, room, meringue en roosjellie: koekstruif met Louboutins aan.

Die feestelikste koekstruif ooit pryk in ons Huiskok Glanskok kookboek: OTTT: ‘over The Top Trifle’.

Sjampanje, aarbeie en room! Drie stappe tot ‘n sjiek koekstruif met Louboutin ontwerperskoene – dis ‘girly’ genoeg  vir ‘n verlowingspartyjie en indrukwekkend genoeg vir die Nuwe Jaar-opskop.  Jy kan dit voorsit aan manne in aandpakke en vroue in ‘n vintage Errol Arendz. Die x-faktor van hierdie fantasie-trifle is die sensuele roosjellie gemaak met pienk vonkelwyn en rosé.  Vir ‘n eksotiese noot is Turkish Delight sjokolade by die room geklits om ‘n sweempie roosgeur aan die pienk fantasie te gee.

Aarbei-room- vonkelwyn trifle

  • 1 sponskoek
  • 500 ml vars room
  • 500g Mascarpone
  • Sjerrie na smaak
  • 2 pakke vars aarbeie gewas en halveer, hou ‘n paar heel aarbeie eenkant
  • Paar druppels rooswater* (kan vervang deur Turkish delight sjokolade by die room/mascarpone te klits)
  • Meringue vormpies

Rosé-vonkelwyn- jellie

  • 800 ml vonkelwyn
  • 400 ml rosé wyn
  • 3 eetlepels gelatien
  • 1 ½ koppie suiker

Maak die jellie die vorige aand.  Verhit rosé wyn en suiker in ‘n klein kastrol tot suiker opgelos het. Verwyder van hitte en laat staan vir 5 minute.  Los die gelatien in ‘n bietjie warm wyn op.  Meng die opgeloste gelatien mengsel met die res van die rosé en voeg die vonkelwyn by.  Plaas in die yskas om te stol en sny in blokkies.

Sny die sponskoek in skywe, plaas in die bodem van glasbak en besprinkel met sjerrie. Pak ‘n laag aarbeie oor die koek en volg met ‘n laag jellie.  Klits die mascarpone met ‘n paar druppels rooswater (of Turkish delight sjokoladestafie) en 250 ml room.  Skep ‘n lagie mascarpone- room oor die jellie. Herhaal die proses. Klits die res van die room styf en skep bo-op die trifle. Plaas meringue vormpies bo-op die room saam met heel aarbeie. Besprinkel met ‘n bietjie versiersuiker.

Trifle wenke

  • Los die klaargemaakte trifle sowat 5 uur in die yskas voor opdiening. Dit laat die smake ontwikkel en die lae stol.
  • Boudoir beskuitjies (ladyfingers) is ‘n goeie plaasvervanger vir sponskoek, want dit absorbeer die sjerrie of likeur baie goed en het ‘n neutrale smaak wat nie bots met die ander geure nie. Oorweeg ook amarettie, muffins vir die sponslaag.
  • Die finale laag van enige trifle is gewoonlik room. Maak jou eie syllabub-room deur  ‘n bietjie suurlemoensap en skil, ‘n skeutjie brandwyn en wyn, asook suiker saam te klits.

Haal so die beste uit room

  • Klits room in ‘n koue mengbak en klits dit stadig. Die room moet styf genoeg geklop wees om in sagte pieke te kan staan, maar dun genoeg om maklik van die lepel af te gly.
  • Die sogenaamde pouring cream  of lae-vet room se vetinhoud is te laag om goed styf te klits. Die hoeveelheid bottervet in room bepaal hoe goed dit sal klop en hoe stabiel die room sal wees.
  • Slagroom met ‘n hoër vetinhoud klop maklik, verdubbel bykans in volume en behou die vorm. Dit het ook ‘n ryker tekstuur en lekkerder smaak.  Dit skif ook nie so gou as dit vir kookdoeleindes gebruik word nie.  Dubbel room (double thick cream) is nie geskik vir klits nie en is sommer een-twee-drie botter.

PENNIE IN DIE POEDING  

 Puriste sal dalk protesteer: ‘n trifle sonder jellie is nie trifle nie; terwyl ‘n ander reken vla en stukkies waatlemoenkonfyt hoort ook daar.  My vriendin Anita Franken, ma van drie en ouma van vier,  is ‘n groot voorstander van die trifle in die tradisie van Kook- en-Geniet. “Kerstyd is ‘n tyd vir kinderverwondering. Ek het groot geword met trifle waarin sikspense weggesteek is. Hierdie Kersfees gaan my kinders en kleinkinders verkies dat ek by tradisie hou, eerder as om met ons gebruiklike Kers-koekstruif te eksperimenteer.  Alles bly dus dieselfde – veral ook die munstukke.

Anita se Pennie-trifle 

  •  1 Switserse rolkoek
  • 1 liter vla
  • Ingelegde waatlemoenkonfyt in stukkies gekap
  • Sjerrie
  • 1 pakkie rooi jellie, aangemaak vlgs instruksies
  • 1 pakkie groen jellie, aangemaak vlgs instruksies
  • 3 eetlepels gekapte pekanneute
  • 2 eetlepels gekapte geglasuurde kersies
  • 3 x 250 ml vars room, geklop
  • Hundreds & thousands vir versiering
  • Soveel R2-stukke soos die aantal gaste*

Groot ronde glasbak

Pak rolkoek skywe onder in die bak en sprinkel sjerrie bo-oor. Die res van die bestanddele word laag vir laag gepak. Herhaal tot alles opgebruik is en eindig met ‘n lekker dik laag room,  versier met hundreds & thousands.

Wenk:

–          laat die munstukke 24 uur in Jik en seepwater lê, skrop goed en spoel baie goed af in kookwater)

–          lig gaste in van die munstukke, dat hulle versigtig kan hap.

KERSIE OP DIE KOEK -KOEKSTRUIF

Swartwoudkoek is dalk algemeen in Duitsland, maar koekstruif glad nie. Wat gebeur as mens smake uit die een vermeng met die idee van die ander? Jy Kry Swartwoud-koekstruif

Pleks van sjerrie gebruik jy dan schnapps. Die lae vla en geklopte room word vervang met ‘n mengsel van room, mascarpone en maaskaas. Hierdie mengsel verteenwoordig die vars kaas quark (amper iets soos fromage frais wat in Duitsland gebruik word.

Swartwoud trifle

  • 1 sjokolade sponskoek
  • 2 blikke ontpitte swartkersies
  • 6 eetlepels Kirschwasser (kersieschnapps)
  • 250g mascarpone
  • 125 ml vars room
  • 250g laevet maaskaas
  • 2 eetlepels vanielje suiker
  • 100g sjokolade sprinkels

Dreineer die kersies, bedek met die kirschwasser en laat staan vir 1 uur. Sny die sponskoek in stukkies. Meng die mascarpone en die maaskaas goed.  Voeg die vanieljesuiker by en klits.

Klits die helfte van die room by die mascarpone mengsel. Pak ‘n laag van die koek in ‘n glasbak of glase en bedek met ‘n laag kersies. Skep ‘n laag van die mascarpone mengsel oor die kersies.

Skep nog ‘n paar kersies bo-op die room mengsel en versier met  sjokolade sprinkels.

Foto’s: Samarie Smith

 

%d bloggers like this: