Tag Archives: Nuwe Jaar

Wingerdkoek vir ‘n geluksgodin (ook bekend as Cleopatra-koek)

1 Jan

Ons het almal ‘n bietjie geluk aan ons kant nodig. Hoekom nie ‘n snytjie koek wat belofte inhou van voorspoed, geluk en oorvloed nie? Hier is ‘n koek wat ek opdra aan Abuntia, die Romeinse godin van oorvloed. Druiwe, wat dikwels in nuwejaarsvierings gebruik word om voorspoed te lok, skitter soos Robyne bo-op.

Dis eintlik bekend as Cleopatra-koek – die rede vir die naam bly ‘n raaisel. Majestieus is dit wel, maar nie juis mooi nie; daarvoor maak die oordadige druiwekroon op. Wat so interessant van die koek is, is dat ‘n suikerkors en die druiwe bo-op die beslag geplaas word eers nadat die koek 20 minute gebak het.

Die resep het oorspronklik as Vineyard-cake verskyn in die nou-gesneuwelde Gourmet-tydskrif, en is na Cleopatra-koek herdoop in Yotam Ottolenghi en Helen Goh se bakboek Sweet.

Nota: die koek word in ‘n tuitpan gebak (waarin suikerbrood of chiffonkoek gebak word).

Die oorspronklike resep vra vir gefortifiseerde Franse soetwyn Carte Or Muscat de Beaumes de Venise – ek het ‘n bottel plaaslike wit muskadel gebruik.

 

Wingerdkoek

Maak 12 snye                                                          

500 g koekmeel, plus ekstra vir oorsif

10 ml bakpoeier

2,5 ml koeksoda

4 ml sout

340 g strooisuiker

175 g sagte botter, plus ekstra vir smeer

75 ml fyn olyfolie

Fyngerasperde skil van 2 suurlemoene (10 ml)

Fyngerasperde skil van 1 lemoen (10 ml)

Uitgekrapte sade van ½ vanieljepeul

4 eiers

450 ml gefortifiseerde soetwyn soos wit muskadel of edel laatoes

100 g pitlose swart of rooi druiwe, gewas en in lengte deurgesny

Bolaag

70 sagte botter

70 g strooisuiker

100 g pitlose swartdruiwe, gewas en in lengte deurgesny

Maak so:

  1. Voorverhit oond tot 210°C. Smeer ‘n 25 cm (10 cm diep) chiffonkoekpan (tuitpan), bestrooi liggies met meel, skud oortollige meel af.
  2. Sif die meel, bakpoeier, koeksoda en sout saam in ‘n bak. Hou eenkant.
  3. Plaas suiker in die bak van ‘n staanmenger met die spaanhegsel aan. Voeg die botter, olyfolie, suurlemoenskil, lemoenskil en vanielje by en meng vir 2 minute op medium-hoë spoed tot glad en donsig.
  4. Voeg eiers beurtelings by, klits goed na elke byvoeging, verminder die spoed tot laag en voeg 1/3 van die meelmengsel en ½ van die wyn by; herhaal met nog ‘n 1/3 van die meel en die res van die wyn, en eindig met die laaste 1/3 van die meel terwyl jy dit steeds op lae spoed meng. Wanneer gemeng, giet in die koekpan en versprei 100 g druiwehelftes mooi eweredig bo-oor. Bak vir 20 minute.
  5. Terwyl die koek bak maak die bolaag: voeg die botter en suiker in ‘n bakkie en klop met ‘n houtlepel tot dit ‘n dik pasta vorm. Na die koek vir die 20 minute gebak haal die koek vinnig maar versigtig uit en skep klonte van die suikerpasta bo-op. Strooi 100 g druiwehelftes bo-op en plaas terug in die oond. Draai onmiddellik die temperatuur af na 180°C en bak 35-40 minute of tot ‘n toetsnaald skoon uitkom. Haal uit die oond, laat 30 minute afkoel voor dit uitgekeer word. Die koek kan dadelik geëet word of in ‘n lugdigte houer gelaat word.

Foto’s en stilering Errieda en Ian du Toit

Tags: , , , , , , ,

Gelukbringer druiwe, blomkool en kaasslaai + toffielemoenkoek vir Nuwejaarsgeluk

31 Dec

Kos is ryk aan rituele, seremonie en bygelowe om die rug te keer op die jaar wat verby is en hoopvol vorentoe te kyk.  En wie kan nie doen met ‘n bietjie ekstra geluk vir die Nuwe Jaar nie, soos ‘n lemoenkoek met ‘n kroon van toffielemoen-‘muntstukke’ nie.

Glutenvrye klapper, polenta en amandelmeelkoek met toffielemoene (fotos Ian + Errieda Du Toit)

Glutenvrye klapper, polenta en amandelmeelkoek met toffielemoene                                               ( fotos Ian + Errieda Du Toit)

Eet twaalf druiwekorrels vir elke maand van die nuwe Jaar in hierdie heerlike geroosterde blomkool, druiwe, neute en cheddar slaai.

Eet twaalf druiwekorrels vir elke maand van die nuwe Jaar in hierdie heerlike geroosterde blomkool, druiwe, neute en cheddar slaai.

Net om ‘n paar te noem wat jy dalk vanjaar wil beproef:

Die Nuwejaarsgebruik van twaalf druiwe is veral in Spaans-sprekende lande gewild, ook in Portugal en Kuba. Elke druif verteenwoordig ‘n klokslag, maar ook ‘n maand van die jaar. Soos elke druiwekorrel proe, so sal jou maand wees. En jy hou duim vas daar is nie te veel suur korrels tussen die klomp nie. Jy kan ook, soos in Portugal gemaak word, ‘n wens maak saam met elke korrel wat jy eet.

Die eet van groenblaar-groente, soos kool, spinasie en boerkool is ook gewild omdat dit simbolies is van papiergeld: groen note – en hoe meer groen blaargroente jy eet op Nuwejaar, hoe meer note sal jy in die jaar vorentoe op jou pad kry!

Die keuse van vleis is ook belangrik oor Nuwe Jaar – so word daar tradisioneel onder bygelowiges weggebly van hoender en kalkoen op die dag, want pluimvee skrop na agter as hulle pik-pik kos soek. Varkvleis is weer baie gewild omdat ‘n vark vorentoe ploeg as hy skrop vir kos en nooit agtertoe kyk nie. Die bygeloof is ook dat vetter vleis, soos met varkvleis, simbolies is van ‘n jaar van oorvloed. Bly egter weg van kreef of krap, wat agtertoe loop – op Nuwejaar wil jy net vorentoe kyk.

Ronde vrugte wat muntstukke verteenwoordig beloof ook goeie geluk, veral as dit ‘n goue kleur het soos lemoene of mandarin. Granaatpitte word ook dikwels in beursies rondgedra dwarsdeur die jaar om goeie geluk te bring.

Wat soetgoed aanbetref is die Grieke se Nuwejaars-tradisie wat met vasilopita-brood verband hou iets spesiaals. Die soetbrood word gebak met ‘n muntstuk wat weggesteek is. Teen middernag word die ligte afgeskakel (of kerse doodgeblaas) en die hoof van die huishouding sny die koek en deel dit uit: die familielid wat die munt in die koek kry kan dan verseker wees van goeie geluk reg deur die komende jaar.  In Frankryk is die Kings Cake baie gewild – en het ‘n muntstuk of ‘n klein keramiekvoorwerp in. Ronde gebak soos oliebolle wat in ringvorm is, simboliseer dat die ou jaar volsirkel gekom het.

Hoe sal my Nuwejaarsete lyk?

Varknek bedien op groen lensies

Druiwe, blomkool en cheddarslaai

Spek en spinasieslaai

Gelukbringer-klapperkoek met ‘n muntkroon van toffielemoene 

DRUIWE, BLOMKOOL EN CHEDDARSLAAI VIR NUWEJAARSGELUK

Sorg dat jy 12 druiwe vir elke gas in die slaai het – sodat hulle kan voorspel hoe soet of suur elke maand vorentoe gaan wees – ‘n bietjie pret op die Nuwe Jaar.  

1 groot kop blomkool (900 g) of twee kleineres, in happie-grootte blomkoppies gebreek

90 ml olie

30 ml sjerrieasyn

5 ml Dijonmosterd

½ t heuning

30 g rosyne of sultanas

40 g neute, verkieslik haselneute, gerooster en grofgekap

100g pitlose swart druiwe, halveer

80 g beleë cheddar, grof gekrummel of gerasper

20 g pietersielie grofgekap

Sout en peper

  • Verhit die oond tot 220°C
  • Meng die blomkool met die helfte van die olie, sout na smaak en swart peper. Plaas op bakplaat en rooster 20-25 minute, roer dit so twee keer gedurende die roostertyd deurmekaar tot goudbruin en haal dan uit om af te koel.
  • Om die slaaisous te maak: klits die oorblywende olie, asyn, mosterd, heuning en stewige knippie sout. Voeg die rosyne of sultanas by die slaaisous en laat minstens 10 minute mariner.
  • Net voor opdiening, plaas die blomkool in ‘n groot mengbak saam met die res van die bestanddele, giet die rosyn-en slaaisous oor, roer deurmekaar en bedien op ‘n groot bord.

*Uit Plenty More, Yotam Ottolenghi.

Gelukbringer-lemoen is elke dag van die jaar 'n heerlike koek om voor te sit. Dis glutenvry en bly lekker klam.

Gelukbringer-lemoen is elke dag van die jaar ‘n heerlike koek om voor te sit. Dis glutenvry en bly lekker klam.

GELUKBRINGER-KLAPPERKOEK MET TOFFIELEMOENE (glutenvry)

Hierdie glutenvrye koek word met amandelmeel, gougaar mieliemeel en droë klapper gemaak. Die x-faktor is die gekookte, verpulte lemoen wat by die beslag geroer word – en die goue kroon van toffielemoenringe wat soos blink goue munte bo-op die koek lê. 

Vir koek:

2 lemoene

1 k (100 g) amandelmeel

½ k (90g) gougaar-mieliemeel of kitspolenta

½ k (45g) fyn klapper (desiccated coconut)

½ t (2,5 ml) bakpoeier

3 eiers, by kamertemperatuur

¾ k (165g) strooisuiker

1 ½ t vanielje-ekstrak

Vir toffie-lemoen

3 lemoene, geskil, in dun ringe gesny

1 k (220g) strooisuiker

Maak koek:

  • Plaas lemoene in ‘n medium kastrol, bedek met water en laat kook minstens 45 minute tot baie sag. Dreineer en hou eenkant.
  • Voorverhit oond tot 160°C. Voer ‘n losboompan (20 cm deursnit) se bodem en sye uit met bakpapier.
  • Sny die gekookte lemoene in kwarte, haal die stam en alle pitte uit en verpulp in ‘n versapper. Hou puree eenkant.
  • Voeg die amandelmeel, polenta of mieliemeel, klapper en bakpoeier in ‘n bak en roer om dit goed te meng.
  • Klop die eiers, suiker en vanielje met ‘n elektriese klits tot baie dik en ligkleurig, sowat 4 minute. As jy die klitser oplig sal die mengsel linte vorm.  Vou die lemoenpuree by die eiermengsel in tot net deurgemeng en vou dan die meelmengsel by tot alles goed deurgemeng is.
  • Gooi die mengsel in die voorbereide pan en stryk die bokant glad met die agterkant van ‘n lepel.
  • Bak 40-45 minute tot die koek ferm voel en ‘n toetspen skoon uitkom. Koel die koek 5 minute in die pan af, verwyder die ring en laat die koek op die basis heeltemal afkoel.

Maak toffielemoene:

  • Voer ‘n groot bakpan of skinkbord met bakpapier uit. Rangskik die lemoenringe in ‘n enkellaag op die skinkbord.
  • Plaas die suiker saam met 1/3 koppie (80 ml) water in ‘n kastrolletjie oor medium hitte, en roer – sonder dat dit kook- tot die suiker opgelos het. Bring tot kookpunt, SONDER OM TE ROER, en kook tot goudbruin (7 tot 10 min). Terwyl dit kook borsel die binnekante van die kastrol met ‘n nat kwassie om enige suikerkristalletjies wat mag vorm, af te was.
  • Haal van die hitte af en drup die helfte van die toffie mooi eweredig oor die lemoenskywe. Plaas lemoene opsy om af te koel.
  • Voeg ¼ k (60 ml) water by die oorblywende toffie en roer om ‘n dik stroop te vorm. Giet die warm toffiestroop oor die koek en laat afkoel.

Bedien die koek met die toffielemoene bo-op gerangskik en room of mascarpone in ‘n aparte bakkie.

*Delicious Maak dit met manderyn-lemoene.

Tags: , , , , , , , , ,

Sultana jogurtkoek en geroosterde appelkose in speserystroop vir die groot Nuwejaars-uitvars

28 Dec

drie fotos vir intro collage pan en appelkose en klaarkoek

Geil geëet na die Groot Dae? Of nie juis een met ‘n soettand nie? Wanneer jy lus is vir ‘n nagereg of koek wat lig en vars proe na ‘n groot ryk ete, is hierdie jogurtkoek nommerpas. Dit het nie soseer ‘n koek-tekstuur nie en die aangename surigeit van die jogurt is verfrissend.

En by alles is appelkose nou in seisoen – en hoekom net altyd konfyt kook daarmee? Die suur-soet van die spesery-appelkose is ‘n ekstra uitvarser.  As appelkose se surigheid net te bo-kant jou toleransiedrumpel is kan die koek kan met enige vrugte compote voorgesit word. Ek reken gestoofde perskes of pruime sal ook baie lekker wees.

4 collage koek en appelkose

SULTANA JOGURTKOEK MET GEROOSTERDE APPELKOSIES IN SPESERYSTROOP

Maak 8 ruim porsies of 12 tapa-happies nagereg.

60 ml sultanas of pitlose rosyntjies grofgekap

Muskadel of hanepoot (of druiwesap vir nie-alkoholiese opsie)

5 eiers, geskei (vars eiers)

80 g strooisuiker

30 ml heuning

80 g koekmeel, gesif

500 g natuurlike jogurt (volroom)

Fyngerasperde skil en sap van 1 suurlemoen

15 ml goeie olyfolie

Vir bediening: geroosterde appelkosies in speserystroop

Opsioneel: mascarpone of Griekse jogurt wat effe met heuning of esdoringstroop versoet is.

Verhit die oond tot 180° C. Smeer en voer ‘n 20 cm losboompan.

aa pan uitgevoer IMG_1022 Small

Week die sultanas in muskadel of sjerrie of druiwesap vir sowat 10 minute.

Plaas die 5 eiergele, suiker en heuning in  mengbak en klits tot dik en romerig. Vou die meel, en dan die sultanans, jogurt, skil, sap en olie by. Klits teen lae spoed tot alles goed deurgemeng is.

In ‘n ander mengbak (met geen sweempie van vetterigheid nie) klits eierwitte styf . Roer eers een eetlepel van die eierwit deur die meelmengsel en vou dan die res van die eierwit versigtig by. Jy wil die ligtheid en lug wat in die mengsel is behou, want lug is die rysmiddel. Gooi die beslag in die voorbereide pan en bak sowat  50 minute tot die koek pofferig bo-op is en die bokant bruin.

Haal uit die oond en laat die pan eers vir ‘n paar minute afkoel en afsak. Wanneer die koek van die kante begin wegtrek, gaan om die kante met ‘n mes om dit los te maak. Nou kan die knip van die losboompan los gemaak word en die koek in die pan afgekoel word.

Bedien met geroosterde appelkosies of nektariens en speserystroop. ‘n Skeppie mascarpone saam met dit is ook baie lekker.  Ekstra heuning of esdoringstroop kan ekstra bedruip word vir ‘n laaste soetigheid saam met die aangename suur van die jogurt en die appelkose.

APPELKOSE IN SPESERYSTROOP

6 ryp appelkose, in helftes gesny

5 cm vars gemmers, geskil en fyngerasper

45 ml loperige heuning

1 teelepel groen peperkorrels, fyngedruk

5 ml kaneel

5 ml fyn komyn

5 ml wit sesamsaad

Voorverhit oond tot 200°C. In ‘n bak meng die appelkose deur die heuning, speserye en sesamsaad. Plaas op bakplaat, plaas bakplaat hoog in die oond en rooster appelkose tot net-net sag. Sekere puntjies sal begin swart-bruin word.  Plaas die appelkosies in ‘n bakkie. Proe die pansouse en gooi nog heuning by indien te suur.  Bedien die geroosterde appelkosie en die speserystroop saam met die jogurtkoek. (Halwe appelkosie per persoon is genoeg).

aa jogurtkoek met appelkosies IMG_1246 Small

{Uit my boekrak}

Vir inspirasie het ek Silvena Rowe se ‘Orient Express –  Fast food from the eastern Mediterranean’  van my rak afgehaal, tesame met boeke deur Greg en Lucy Malouf. Die resep vir die jogurtkoek is ‘n Malouf-skepping uit hul lieflike boek Turquoise, wat handel oor hul  reise na Turkye.

Tags: , , , , , , , ,

%d bloggers like this: