Archive | gebak RSS feed for this section

Kaapse Brandewyntert – Tipsy tert

20 Sep

Ontmoet Haar Koninklike Heerlikheid die Tipsytert, ‘n adellike Suid-Afrikaanse erfenispoeding met skuilname Kaapse Brandewyntert en Dadelpoeding. Watter naam ookal, die weelderige bruinpoeding is lekkerder as die Britte se sticky toffee pudding. Dis selfs verhewe bo die Amerikaanse pecan nut pie, wat baie sê want ‘n pekanneuttert is hoog op my lieflinglys).

Tipsytert in ‘n lente-stemming

Ek verkies tipsytert selfs bo malvapoeding, die darling van ons land se poedingtafel. Terloops, malvapoeding het deur die jare die brandewyn in sy sous sien opdroog – tegnies gesproke is dit sonder die alkohol ‘n Jan Ellis-poeding, ‘n poeding met training wheels aan, teenoor tipsy tert is deesdae se malvapoeding so mak soos ‘n lammetjie.

Tipsytert is jou poort tot donkerder soet plesiere. Dit het ‘n diep toffieagtigheid te danke aan dadels, die blomgeure van brandewyn en daarby ook die neuterigheid en kraak van okkerneute of pekanneute. Dan nog die karamelgeure van bruinsuiker en botter, gemmer en neutmuskaat en ‘n sweempie lemoen wat jou alles lighoofdig van begeerte laat.

Die blink weelde van die sous ten spyt, bly die tert maar ‘n bruin storie, dit kan baat by verfraaing met ‘n eetbare blom, soos pronkertjes uit my lentetuin. Dan ‘n kwistige skep geklitste room of crème fraiche, of goeie roomys.

As jy nie van vrugtekoek hou nie, probeer gerus tipsy tert as jou toegang tot die donker plesier. As jy, soos ek, mal is oor Krismiskoek en nie kan uithou vir Mynhardt se Feestelike Vrugtekoek op Kersdag nie, is tipsy tert die ideale tussentydse surrogaat.

Resep met baie name:

Resepte vir hierdie heerlikheid verskyn op allerhande plekke in kookboeke. Soms in die hoofstuk vir warm poedings, ander kere weer onder Terte. Of die titel fokus op die brandewyn (en tipsy), ander kere op die dadel. Ek verkies Kaapse brandewyntert, omdat dit iets vertel van die gereg se oorsprong, maar gebruik net so graag na die tong-in-die-kies troetelnaam tipsytert.

Ek het gaan loer na resepte van die groot geeste soos Peter Veldsman (Kos van die Eeu), Dorah Sitole, kosgeskiedkundige Hetta van Deventer-Terblanche (Cape Winelands Cuisine), Mev SJA de Villiers (Kook en Geniet) en Magdaleen van Wyk se Kook Suid-Afrikaans. Die eerste tipsy tert wat ek ook gemaak het was uit my universiteit-handboek, Kos en Kookkuns (ook bekend as die Groen Boek onder huishoudkundiges).

Die resepte is almal baie soortgelyk. Hetta voeg rosyne by, Peter se metode is meer verfynd en ek volg sy mildelike gebruik van fyn gemmer, neutmuskaat en kaneel. Soms geur lemoenskil die beslag; ek voeg repe daarvan in die stroop.

Ek maak ook ‘n groter tert om die hele blok van die dadels op te gebruik. Dit is genoeg vir 12 snye. Ek werk dit so dat daar altyd ‘n paar snye oor is vir die volgende dag, want dan is dit vir my op sy lekkerste – die brandewyngeure versag en die soetheid word getem.

KAAPSE BRANDEWYNTERT (TIPSYTERT)

Beslag

250 g blok saamgeperste ontpitte dadels (Safari), gekap

5 ml koeksoda

250 ml kookwater

125 g sagte botter (nie gesmelt nie)

200 g (250 ml) sagte bruinsuiker

2 eiers, klits tot skuimerig

240 g (500 ml) koekmeel

5 ml bakpoeier

2,5 ml sout

2,5 ml varsgerasperde neutmuskaat

2,5 ml fyn gemmer

100 g (250 ml) okkerneute of pekanneute of amandel, gekap

Skil van 2 lemoene (opsioneel)

Brandewynsous vir oorgooi:

250 ml bruinsuiker

150 ml water (ek gebruik helfte room en helfte lemoensap)

125 ml brandewyn

15 g (15 ml) botter

Knippie sout

5 ml vanieljegeursel

Paar repe lemoenskil (as jy nie lemoensap gebruik of skil by die beslag voeg nie)

Versiering en opdiening: Geklitste room

Maak só:

Voorverhit oond tot 180°C met oondrak in die middel. Smeer ‘n 25 cm-tertbord of poedingbak met botter, strooi liggies met meel en skud die oortollige meel uit.

Plaas die gekapte dadels in ‘n bakkie, strooi koeksoda oor en giet kookwater oor. Roer deur en laat staan eenkant

Klop die botter in ‘n mengbak en klop die suiker geleidelik by tot dit lig en donsig is (ek gebruik elektriese klitser, maar houtlepel werk net so goed). Klits die geklitste eier geleidelik by. Hou aan klits tot die suiker opgelos is.

Sif die meel, bakpoeier, sout en speserye by die eiermengsel in en meng goed. Roer die dadelmengsel en lemoenskil (indien gebruik) by, gevolg deur die gekapte neute. Skep dit in die gesmeerde bak, en maak ‘n effense holte in die middel. Bak 35-40 minute tot gaar. Maak die sous terwyl die tert bak.

Brandewynsous:

Verhit die botter, water of helfte-room-helfte-water, vanielje en sout in ‘n kastrol 3n laat dit sowat 5 minute prut. Roer die brandewyn by en haal van die hitte af. Haal tert uit die oond, en giet dadelik die sous stadig oor om heeltemal in te trek. Indien dit opdam om die rand, kan jy gate reg rondom steek met ‘n toetspen.

Sny in skywe of blokke. Bedien warm of koud met geklopte room, eiervla of roomys.

Wenke:

  • die tert is baie lekker as dit ‘n paar ure gestaan het, selfs oornag. Die brandewyngeure versag en tem die soet.
  • As jy dit vir Kersfees wil voorsit, voeg gemmerstukke of sitrusskil by.

Foto’s en stilering: Ian en Errieda Du Toit

Sleutelwoorde:, , , , , , , ,

Oumie se Suurlemoen-jogurtkoek en bloubessie-kompot

12 Sep

Die smaak van sonskyn in ‘n koek! Hierdie maklike suurlemoen-jogurtkoek word so baie deur Franse oumas gemaak dat dit die troetelnaam Gateau de Mamie dra. Ek gebruik tuisgemaakte jogurt wat Ian weekliks maak, maar enige goeie volroomjogurt sal jou goeie resultate gee. Vir opdiening is klapper gegeurde jogurt allerheerlik.

Die maklike bloubessie kompot – eintlik maar bessies gestowe in hul eie sap – is heerlik konfyterig en vol helder bessie geure. (Ek maak genoeg vir ontbyt se jogurt of oatspap).

OUMIE SE SUURLEMOEN-JOGURTKOEK EN BESSIE-KOMPOT

320 ml ongegeurde volroom jogurt

160 ml olyfolie

310 ml suiker

3 eiers

5 ml vanieljegeursel

625 ml koekmeel

12,5 ml bakpoeier

4 ml koeksoda

2,5 ml sout

Vars neutmuskaat

Gerasperde skil van 2 suurlemoene

Glasuur:

60 ml vars suurlemoensap

100 ml strooisuiker

Bloubessie-kompot

200g vars of bevrore bloubessies

Suurlemoensap

30 ml versiersuiker

Opsioneel: heel spesery soos steranys of kaneel, of reep lemoenskil

Metode:

Voorverhit die oond tot 180°C. Smeer ‘n 20 cm-losboompan liggies en voer die bodem met bakpapier.

Klits jogurt, olie, suiker, eiers en vanielje. Voeg meel, bakpoeier, koeksoda, sout, neutmuskaat en gerasperde skil by. Meng net genoeg tot die klonte uit is.

Giet beslag in die koekpan en bak 50 – 60 minute, bedek nader aan die einde met foelie wanneer dit begin bruin word. Dis reg as die koek van die rante begin lostrek en ‘n toetspen skoon uitkom. Laat staan 10 minute in die pan op ‘n afkoelrak en keer uit.

Vir die glasuur:

Meng suurlemoensap en strooisuiker saam tot helder. Smeer aan warm koek tot al die stroop ingetrek het.

Bessie-kompot:

Plaas die bessies en versiersuiker saam met ‘n stewige druk suurlemoensap in ‘n kastrolletjie. Voeg ook spesery by. Kook sowat 10 minute oor matige hitte tot die bessies bars en die sap stroperig word. Roer nou en dan. Gebruik meer versiersuiker as jy ‘n dikker stroop verkies. Proe en druk nog bietjie suurlemoensap by om smaak op te helder.

Bediening. Sif strooisuiker oor die koek as jy wil. Bedien met vars vrugte of bessie kompot en dik jogurt of crème fraiche.

Foto en stilering: Ian en Errieda Du Toit

Sleutelwoorde:, , , , , , ,

Sagte toffie en piesang onderstebo koek

11 Sep

Daar’s soveel fantastiese bakplesiere in ‘n piesang opgesluit, anders as net Piesangbrood, soos hierdie sagte toffie piesang onderstebokoek.

Min soetgoed kan só spog met ‘n wow-oomblik soos wanneer mens die pan omdraai en die koek laat uitglip om sy stroperige vrugtejuwele te onthul.

Dit is ‘n baie lekker sagte fyn koek met ‘n bolaag van piesang in ‘n stroop van bruinsuiker-botterkaramel. Die toffie kan ook sout bykry vir ‘n moderne soutkaramel-smaak (nie te veel nie, want piesang moet steeds die held bly, nie die toffie nie). Vir ‘n ekstra tropiese noot kan klapper ook by die beslag kom. Jy kan ook kardomomsaadjies by die beslag voeg, en ander geure soos gemmer.

Wissel dit verder af deur die piesang of in lang skywe te sny of in ringetjies om ‘n polkadot-effek op die koek te skep.

Wenk: Ek bedien dit met gekookte kondensmelksous (skep blikkie Caramel Treat uit in kastrol of mikrogolf vaste bak, verhit tot loperig, voeg paar soutvlokkies by of suurlemoensap).

PIESANG- EN SAGTE TOFFIE ONDERSTEBOKOEK 

Maak een 23 x 12 cm koek in broodpan. Jy kan ook 24 cm ronde koekpan gebruik (vermy losboompan want die stroop sal uitloop)

Maak eers die piesang-bolaag:

50 g ( ¼ k botter)

100 g (1/2 k)  bruinsuiker

2-3 piesangs geskil

Koek beslag

200 g (1 ½ k) koekmeel

½ t bakpoeier

¼  t koeksoda

½ t sout

115 g ( ½  k sagte botter

1 k (200 g) witsuiker

2 eiers, kamertemperatuur

1 t (5 ml vanielje-ekstrak of paar druppels vanieljegeursel

½ k + 2 E suurroom (155 ml)

  1. Voorverhit oond tot 180C. Smeer ‘n 23 x 12 cm broodpan of ‘n 24 cm koekpan.
  2.  Maak die toffie-en piesang laag: Smelt die botter in ‘n klein dikboomkastrol oor medium hitte tot dit begin borrel. Voeg die suiker by, roer net tot opgelos en laat prut tot dik en glad. Gooi nou die karamel  op die bodem van die gesmeerde pan uit.
  3. Halver die piesangs in die lengte, en afhangdende van die grootte van die pan en die piesangs, sny elke stuk in 2 of 3 stukke.  Plaas die piesangs met die gesnyde kant op die toffie.
  4. Maak die koekbeslag:  In ‘n medium bak, sif die meel, bakpoeier, koeksoda en sout saam, Hou eenkant.
  5. In ‘n groter mengbak, verroom die botter en suiker tot lig en donsig – ek gebruik elektriese klitser. Onthou om die kante en bodem van die bak nou en dan te skraap.
  6. Voeg die eiers een op ‘n slag by (medium spoed) en klits goed na elke byvoeging. Klits die vanileje by.
  7. Op lae spoed klits die meelmengsel in 3 dele by, afgewissel met suurroom – begin met die meel en eindig met die meel.  Moenie die mengsel oorklits nie.
  8. Skep die beslag versigtig oor die piesangs en maak bo gelyk. Bak vir 40 – 50 minute tot goudbruin en toetspen skoon uitkom. Laat die koek vir presies 5 minute in die pan op ‘n afkoelrak staan. (as dit langer staan sal die koek vassit in die pan soos wat die karamel weer afkoel). Keer dit op die bedieningsbord uit en laat afkoel.

Sleutelwoorde:, , , , , , , ,

Marmitekoek en Marmite tert-kolwyntjies

25 Aug

Hierdie soet-sout koek verras almal wat dit die eerste keer eet. Dit laat jou verlang na tannies in sitkamers met weelderige muurpapier, pienk tuinrose en ‘n teetafel gelaai met ‘n verskeidenheid kultuurversnaperinge. Dit was die dae van die bordjie soet en bordjie sout, warm worsrolletjies en koue koeksisters, jou Ouma se souttert en jou ma se dadelhappies.

Ek gee hier twee variasies:

– die weergawe op hierdie foto van soet sponskoek wat ‘n Marmite-bottersous oorkry wanneer die koek nog warm is.

Marmite-koek (sponskoek met ‘n Marmite-botter oorgooisous

– Die tweede resep is vir soutige Marmite-kolwyntjie-tertjies sonder suiker in die beslag. Sien laer af.

Resep 1

Marmite-Koek

(Soet sponskoek met marmite-botter bolaag en kaas)

Hier kom parmesaankaas in die koekbeslag! Mieliemeel oor die kors sorg vir ‘n knarserige tekstuur.

Maak 12-16 blokkies of 8 muffin-grootte koekies

Beslag

80 ml botter

180 ml suiker

1 eier

2 ml sout

375 ml bruismeel, gesif

250 ml melk

60 ml fyngerasperde parmesaankaas

Mieliemeel vir oorstrooi

Fyngerasperde Cheddarkaas vir oorrasper

Oorgooisous

125 ml botter

10 – 20 ml Marmite

• Smelt saam in kastrolletjie en hou eenkant.

Maak só:

• Voorverhit oond na 190°C. Smeer en voer ‘n vierkantige 20 cm koekpan met bakpapier. (Jy kan ook ‘n Pyrex-tertbord gebruik).

• Room botter en suiker saam. Voeg eier en sout by.

• Meng die gesifte meel en melk beurtelings by die geroomde mengsel in.

• Gooi mengsel in pan, strooi mieliemeel oor en bak 30 – 35 minute tot ‘n toetspen skoon uitkom. 

• Haal koek uit die oond, steek gate in en drup die warm bottersous oor. Sny in blokkies of diamantvorm en haal uit die pan. Laat afkoel. Rasper die kaas direk oor die afgekoelde blokkies fyn.

Resep 2

Marmite-tert kolwyntjies uit my boek SAAM. Foto deur Ian Du Toit en stilering deur Hannes Koegelenberg

Marmite-tertkolwyntjies

(Sonder suiker in die beslag)

Hierdie is ‘n slegs-sout weergawe van die Marmite-sponskoek.

Vir iets anders kan jy ‘n lemoenstroop oor die warm koek gooi eerder as die Marmite-bottersous. Die kaas in die beslag sorg steeds vir die sout-soetigheid.

Bak dit in ‘n tertbak of in kolwyntjiepannetjies.

LEWER 1 x 20–22 cm-tert of 9–12 kolwyntjies

BESLAG

120 g koekmeel

10 ml bakpoeier

2 ml sout

rooipeper na smaak (opsioneel)

125 g botter

250 ml gerasperde beleë cheddarkaas

1 eier, geklits

220 ml melk

mieliemeel of polenta, vir oorstrooi

Maak só:

Voorverhit die oond tot 180 °C. Smeer ’n tertbak met deursnee 20–22 cm of ’n kolwyntjiepannetjie.

Sif die meel, bakpoeier, sout en rooipeper, indien gebruik, saam. Vryf die botter met die vingerpunte in die meelmengsel. Roer die kaas by.

Klits die eier en melk saam en voeg by die meelmengsel, meng deur.

Skep in die voorbereide tertbak of kolwyntjiepannetjie, strooi mieliemeel oor en bak 20 minute (kolwyntjies) of 30 minute (tertbak), tot ’n toetspen skoon uitkom.

MARMITE-LAAG

15–30 ml Marmite

55 g botter

Smelt intussen die Marmite en botter saam. Wanneer die tert uit die oond kom, steek gate in met ’n vurk en drup die warm sous oor. Sny in blokke en eet warm.

Opsioneel: strooi fyngerasperde kaas liggies oor wanneer die koek afgekoel het.

VARIASIE

Vervang Marmite-sous met lemoenstroop: Verhit 100 g suiker, 125 ml vars lemoensap en gerasperde lemoenskil saam tot die suiker opgelos is, kook 3 minute en giet oor die warm koek.

Marmitetert-kolwyntjies- die perfekte bordjie-sout happie.

Sleutelwoorde:, , , , ,

Karringmelkbeskuit

23 Aug
Ma Inez en die VLV tantes met Karringmelkbeskuit

As daar een ding is wat verklap dat jy ‘n Suid-Afrikaner is, is dit jou vermoë om presiés te weet hoe lank jy jou beskuit in die koffie kan druk voor dit ‘plop’ afbreek.

Ek het die grootste versameling Afrikaanse beskuitresepte denkbaar, almal uit kookboeke van die kerktannies: beskuit vir beginners, blitsbeskuit vir die dag wat mens haastig is, kondensmelk beskuit wat soos koek proe, en maklike anysbeskuit wat “so tussen die werkies gemaak kan word”.

Ek het resepte vir landelike boerbeskuit met soetsuurdeeg ingerys wat Baie deeglik geknie moet word. ‘Windbeskuit’ weer hang af van aartappel suurdeeg. ’n Resep vir ‘jongbruidbeskuit’ uit 1961 wys hoe tye en vaardighede verander het – dit het koekiesuurdeeg en baie knie nodig gehad, maar is as ‘maklik en vinnig’ beskryf.

Die een resep wat sekerlik elke huisgesin het is vir karringmelkbeskuit.Dit maak maklik aan, en jy het nie veel vernuf of suurdeeg nodig nie, net karringmelk (of suur- of dikmelk).

Karringmelkbeskuit se lewenslustigheid spruit uit die vermoë om aan te pas by die tye en die begeerte om gesonder te leef – ’n verkleurmannetjie wat enigiets kan word. Brekfisbeskuit soos Pronutro-, Allbran- of Weetbix-beskuit, en gesondheidsbeskuit met muesli, semels, sonneblomsade, hawermout, klapper en volgraanmeel sus die gewete leed terwyl ons nog ’n stukkie in die oggendkoffie druk.

Die foto van die tannies in die blik beskuit is van my Ma Inez (met die hoed op) omring deur VLV lede van Touwsrivier in 1957.

“Dankie, Ouma”- karringmelkbeskuit

LEWER 2 panne beskuit

1 kg bruismeel

300 g suiker

5 ml sout

7 ml bakpoeier

250 g botter of margarien, gerasper

400–500 ml karringmelk of amasi

2 eiers, geklits

Voorverhit die oond tot 180 °C. Smeer 2 broodpanne van 22 x 9 x 6 cm met botter.

Sif die meel, suiker, sout en bakpoeier in ’n groot mengbak. Vryf die botter met die vingerpunte in die meelmengsel tot ’n fyn krummel.

Klits 400 ml karringmelk en die eiers, voeg dit by die meel- mengsel en meng tot ’n sagte deeg. Voeg nog karringmelk by indien nodig.

Vorm klein bolletjies en pak dit in die voorbereide panne. Smeer jou hande met olie sodat die bolletjies makliker lostrek nadat dit gebak is. Bak 30 minute. Stel die hitte laer na 150 °C en bak nog 30 minute.

Laat die beskuit 5 minute staan en keer dan uit op ’n afkoelrak. Laat effens afkoel en breek elke bolletjie in die helfte (gebruik twee vurke hiervoor).

UITDROOG

Stel die hitte laer na 100 °C. Pak die beskuit op bakplate en droog die beskuit uit. Die oond se deur moet effens oop staan – plaas ’n lepel of vurk in die deur.

Resep uit my boek Saam.

Stilering: Hannes Koegelenberg

Foto: Ian Du Toit

Sleutelwoorde:

Naanbrood vir die nood

21 Aug

Daar is net daai dae wat ek nie jogurt in die yskas het vir behoorlike naanbrood nie, of te haastig is vir die ware jakob. Dan slaan ek hierdie vinnige weergawe saam.

Die lekkerte is dat die deeg net 10 minute staan voor jy dit dun uitrol. Die deeg is klewerig, maar hanteerbaar. Sorg net dat jou toonbank en rolstok met meel bestrooi is.

As jy ‘n riffelpan het span dit in, want die roosterstrepe is rêrig ‘n pluspunt. Vir ekstra geur voeg komyn by of strooi pietersielie oor. Knoffelliefhebbers kan agterna die naan met knoffelbotter ook bestryk.

Ons eet dit saam met Kaapse kerrie of met botterkerrie as afwisseling vir roti.

Naan met knoffelbotter – héérlik saam met butter chicken of enige kerrie.

Japtrap knoffelnaan (sonder jogurt)

500 ml koekmeel of witbrood meel

5 ml sout

5 ml suiker

5 ml bakpoeier

10 ml olyfolie

2 gemaalde knoffelhuisies

80 ml melk

80 ml water

Botter vir oorsmeer

Maak só:

Meng die meel, sout, suiker en bakpoeier in ‘n mengbak.

Meng die gemaalde knoffel by die olie, maak ‘n holte in die meel en gooi die knoffelolie in die holte.

Voeg die melk en water en roer deur tot dit ‘n bal vorm (werk met jou hande). Die deeg moet lekker klewerig wees, maar nie loperig en nat nie.

Bedek met ‘n doek vir 10 minute.

Verdeel die deeg in 6 dele.

Strooi meel op toonbank, rol ‘n bolletjie uit met bestrooide rolstok lekker dun uit. Braai die naandeeg aan beide kante in ‘n warm riffelpan.

Bestryk die warm brood met botter.

Vir ekstra geur:

• voeg 5 ml komyn by die meel

• Strooi gekapte pietersielie oor die gaar naan

• Strooi swart sesamsaad of nigellasaad oor die warm brood.

Span jou riffelpan in vir roosterstrepe.

Foto’s Ian en Errieda Du Toit

Sleutelwoorde:, , , , ,

Pampoen- en okkerneutpoeding met toffiesous oor

30 Jul

Hierdie poedingkoek het sy oorsprong in die Diep-Suide van Amerika. Variasies is daar baie, maar ek hou van Dish Magazine uit Nieu Zeeland se vertolking, meer koekerig as pampoenterterig.

Die pampoen en speserye sorg vir diepte; die okkerneute is sulke klein ontdekkings met elke hap. Dit kry só ‘n dieplekker butterscotch toffierige sous oor wat selfs lekker kan wees as jy bietjie bourbon, rum of brandewyn by gooi.

En dis maklik: my bak-onervare man Ian het dit gebak sonder veel toesig!

Wenk: Ek gooi nooit pampoenpitte weg nie, nie eers in die komposgat nie. Span jou lugbraaier in om dit te rooster. Jy strooi die pitte direk in die bak, spuit met kombuissproei. Lugbraai paar minute tot bros en goudbruin – hou maar dop, jy sal dit hoor skiet. Dan kan jy dit geur met speserye van jou keuse of net liggies sout. Lekker ook vir peusel.

Pampoen- en okkerneutpoeding met toffiesous (en lugbraai-pampoenpitte as jy wil)

Beslag

500 g pampoen, geskil en in blokkies gesny (*sien wenk vir geroosterde pampoenpitte)

125 g baie sagte botter (nie gesmelt nie)

250 ml ligte bruinsuiker

5 ml vanielje-ekstrak

2 groot eiers

250 ml melk

400 ml (210g) bruismeel

5 ml bakpoeier

7.5 ml fyn gemmer

7.5 ml fyn kaneel

3 ml fyn kardamom of gemengde speserye

125 ml gekapte geroosterde okkerneute plus ekstra vir versiering

Opsioneel vir versiering: geroosterde pampoenpitte

Toffiesous

250 ml room

250 ml bruinsuiker

30 ml botter

30 ml goue stroop of heuning

5 ml vanielje ekstrak

2 ml sout

Poeding bak: 1 tot 1 1/4 liter poeding bak

Stoom die pampoenblokkies sag en druk goed fyn. Jy het 1 koppie (250 ml) pampoenmoes nodig.

Voorverhit die oond tot 180 C (160 C waaier). Smeer die poedingbak.

Room die botter, suiker en vanielje saam tot donsig.

Klop die eiers en 30 ml meel by die bottermengsel in.

Klop nou die melk en die pampoen by. Sif die orige meel, bakpoeier en speserye in, en vou saam met die okkerneut in.

Giet die beslag in die bak. Bak in die oond vir 30-40 minute, tot ‘n toetspen skoon uitkom.

Maak intussen die toffiesous so:

Plaas al die sousbestanddele in ‘n medium kastrol en roer om die suiker op te los. Verminder die hitte en prut vir 5 minute terwyl jy nou en dan roer.

Wanneer die koek gaar is, steek dit oral gate in met die toetspen. Giet 3/4 van die warm sous oor. Laat staan om in te trek. Strooi orige neute oor die poeding.

Bedien met roomys en drup van die sousie oor.

Foto’s en stilering: Ian en Errieda Du Toit

Sleutelwoorde:, , , , , , , , , ,

San Sebastián (Baskiese) gebrande kaaskoek met koffiepere + prentjiemooi Pampoen- en peersop

4 Mei

Dit het ‘n wonderlike herfs-tradisie geword dat Tru-Cape Fruit my bederf met ‘n boks appels en pere. Vanjaar was daar gespikkelde Packhams, forelle-pere met bloswange, langnek Abate Fetel en elegante goue russet Bosc in die boks.

Daar’s genoeg om my vrugtebakke vol te maak, kombuis toe te dra en selfs om uit te deel. Om die lekker uit te rek word ‘n klompie in die yskas gebêre om op hulle kruin te wees vir Moedersdag.

Soos die dae verbyglip verkleur die skilletjies, die stingels word losser en die parfuumgeure wat ontwikkel is al beskryf as die reuk van goue dou.

Simboliek kleur dit verder in. Vir Homer is dit ‘n geskenk van die gode. Die antieke Grieke het ‘n peerboom in die middel van die tuin geplant as anker, ‘n knoetsige stamme die simbool van ‘n lang lewe. So is ons ma’s mos ook die gesin se middelboom.

Soos ma’s kom pere in baie vorms. Party is lank en elegant, ander weer eiervormig. Dan is daar ook die Winter Saffraan, ‘n groot peer met ‘n slanke nek – die eerste peer in Suid-Afrika geplant.

Die lekkerse eetpeer vir my is die Comice, haar sagte soetheid maak op vir haar windverwaaide voorkoms.

Ek soek die kosmaats vir my herfspere altyd met sorg uit, soos die pampoen- en peersop wat soos ‘n kunswerkie versier word. Dit ontlok net soveel wolfsfluite van bewondering uit as die opspraakwekkende Baskiese kaaskoek met pere wat in koffiestroop geprut is.

Die swartgebrande lelik-maar-mooi koek het ontstaan in San Sebastián, Spanje; en breek al die reëls en tradisies van die punterige gebakte New York-styl kaaskoek. Die bokant van die tarta de queso, soos dit in die Baskiese streek bekend staan, móét so donker gebrand wees, die koepel móét so insak en dit kan maar kraak. Geen gelol met bak in ‘n waterbad nie of om dit in die oond af te koel nie. Jy bring dit sommer tafel toe nog so toegewikkel in ‘n kraag van gekreukelde, verkleurde bakpapier.

SAN SEBASTIÁN KAASKOEK

Die branderige karamelsmaak van die koek en koffiesmaak van die pere is ‘n heerlike kontras met die soet.

Nota: moenie die kaaskoek oorbak nie – die middel moet nog dril. Koel dit in die pan vir minstens 5 ure in die yskas af. Bedien dit by kamertemperatuur.

Maak 1 medium kaaskoek met 8 snye

3 x 200 g roomkaas (medium- of volvet), kamertemperatuur

240 g suiker

4 groot eiers, kamertemperatuur

2,5 ml sout

100 ml klitsroom

5 ml vanielje-ekstrak of gerasperde skil van 1 suurlemoen

Metode

Voorverhit die oond vir 30 minute vooraf tot 240°C, oondrak in die middel van die oond. Smeer ‘n hoë koekpan (19 cm deursnee, 8 cm diep) met ‘n los bodem en voer uit met 2 lae bakpapier – die papier moet goed bo die pan se rand uitsteek.

Plaas al die bestanddele in ‘n voedselverwerker en meng tot baie glad. Giet die mengsel in die voorbereide koekpan, kap die pan ‘n paar keer op die werksvlak om van die blasies ontslae te raak. Plaas gou in die oond om so min moontlik van die hitte te verloor. Bak die eerste 18-20 minute teen 240C en verlaag na 230C vir die volgende 20 minute. Die bokant moet donkerbruin wees en dit moet nog dril in die middel.

Wenk: sny die koek met ‘n groot skerp mes (nie broodmes) wat 40 sekondes in warm water gedoop word tussen snye. Die tekstuur moet donsig wees aan die buitekante en die middel effe loperig.

PERE IN KOFFIESTROOP

330 g strooisuiker

1 liter sterk koffie

6 ferm pere met stingels aan, (nie te ryp nie)

Plaas die suiker, koffie in ‘n kastrol en verhit oor matige hitte tot dit net saggies begin kook. Skil die pere af en verwyder die klokhuis versigtig om die stingel steeds te behou. Sny die pere in die lengte amper tot by die bokant. Prut tot net vurksag.

Lig die pere versigtig uit die kookvloeistof met gaatjieslepel en hou eenkant om te dreineer. Gooi die kookstroop deur ‘n siffie om van enige los stukkies en die sade ontslae te raak en gooi terug in die kastrol. Kook die vloeistof of tot stroop. Laat afkoel.

Rangskik die peer in waaiervorm, giet koffiestroop oor en bedien met kaaskoek.

Pangebraaide pere vir sop-garnering

PAMPOEN- EN PEERSOP

Die eenvoudige pampoensop word opgehef vir Moedersdag met pere en prentjiemooi garnering.

4 porsies

80 g botter, verdeel

1 ui, gekap

150 g ontbytspek, gekap plus 4 ekstra repe

4 pere, 2 ontpit en opgekap. 2 in dun snye

5 ml borrie

5 ml kerriepoeier

1 kg geskilde botterskorsie of pampoen, in 5 cm stukke

50 g gedroogte pampoenpitte

1,2 liter hoenderaftreksel

7,5 ml rooiwynasyn

Handvol salieblare

30 ml appelkooskonfyt, gesmelt

2,5 ml rooi rissievlokkies

Sout en witpeper na smaak

Voeg die helfte van die botter, uie, gekapte spek en gekapte peer in ‘n kastrol en kook oor matige hitte tot die uie sag is, sowat 8 minute. Roer borrie en kerrie by.

Voeg die pampoen en die aftreksel by, bring tot kookpunt, verlaag die hitte en prut tot die pampoen sag is, sowat 10 minute.

Maak die mengsel fyn met ‘n handstaafmenger of in ‘n voedselverwerker tot glad. Roer die asyn deur, geur met sout en peper en hou warm oor lae hitte.

Intussen, berei die garnering: braai die spekrepe in ‘n pan oor matige hitte, haal uit en hou eenkant. Smelt die oorblywende 40 g botter in die pan. Flitsbraai die salieblare, en hou eenkant. Braai die pampoente tot goudbruin en bros. Verbruin die pere in die pan. In ‘n bekertjie roer die rissievlokkies by die gesmelte appelkooskonfyt.

Bediening: verdeel die sop tussen die bakkies, garneer met die spekrepe, pere, pitte, salieblare en ‘n skeppie gesmelte appelkooskonfyt.

Stilering en fotografie Errieda en Ian Du Toit

Sleutelwoorde:, , , , , , , , ,

Franse oumas se suurlemoen-jogurtkoek

15 Feb

Hierdie maklike suurlemoen jogurtkoek word so baie deur Franse oumas gemaak dat dit die troetelnaam Gateau de Mamie dra. Ek gebruik tuisgemaakte jogurt wat my man Ian weekliks vir Ons maak, maar enige goeie volroomjogurt Sal jou goeie resultate gee.

FRANSE OUMA SUURLEMOEN-JOGURTKOEK

320 ml ongegeurde volroom jogurt

160 ml olyfolie

310 ml suiker

3 eiers

5 ml vanieljegeursel

625 ml koekmeel

12,5 ml bakpoeier

4 ml koeksoda

2,5 ml sout

Vars neutmuskaat

Gerasperde skil van 2 suurlemoene

Glasuur:

60 ml vars suurlemoensap

100 ml strooisuiker

Voorverhit die oond tot 180°C. Smeer ‘n 20 cm-losboompan liggies en voer die bodem met bakpapier.

Klits jogurt, olie, suiker, eiers en vanielje. Voeg meel, bakpoeier, koeksoda, sout, neutmuskaat en gerasperde skil by. Meng net genoeg tot die klonte uit is. Giet beslag in die koekpan en bak 50 – 60 minute, bedek nader aan die einde met foelie wanneer dit begin bruin word. Dis reg as die koek van die rante begin lostrek en ‘n toetspen skoon uitkom. Laat staan 10 minute in die pan op ‘n afkoelrak en keer uit.

Vir die glasuur meng suurlemoensap en strooisuiker saam tot helder. Smeer aan warm koek tot al die stroop ingetrek het. Sif strooisuiker oor as jy wil. Bedien met vars vrugte en creme fraiche of dik jogurt.

Foto en stilering: Ian en Errieda Du Toit

Sleutelwoorde:,

Appel, kaas en salie skons

11 Apr
Salige driemanskap in hierdie skons: kaas, appel, salie

Appeltjie te skil. Appels wat nie ver van die boom af val nie. Die gelukskoot om nog iets vir ‘n appel en ‘n ei op te raap. Appels dra ‘n mandjievol lekkerte tot ons spreektaal en ons tafels by.

Ek het pas ‘n voorsmaak gekry van ‘n nuwe kultivar appel – die Flash Gala –  wat van mid-April op die rakke sal wees. Een is dadelik blink poleer en groot happe van geneem. ‘n Ander is in skywe gesny en met ‘n goed verouderde sterk kaas verorber, my gesin se gunsteling-versnapering.

Die klassieke kombinasie van appel en kaas vind hier ‘n geurige pad na skons saam met salie.

Cheddar, appel en salieskons

530 ml koekmeel

15 ml bakpoeier

2,5 ml sout

Stewige knippie rooipeper

15 ml ligte bruinsuiker

125 ml botter, koud, in stukkies gesny

125 ml melk of karringmelk

250 ml fyngekapte appel, ongeskil

250 ml gerasperde skerp cheddar

60 ml fyngekapte vars salieblare, plus ekstra vir garnering

30 ml melk of room, om oor te smeer

Voorverhit die oond na 190°C. Smeer ‘n bakplaat.

Plaas die meel, bakpoeier, sout, rooipeper en bruinsuiker in die bak van die voedselverwerker en pols ‘n paar keer om te meng. Voeg die botter by en pols tot daar nie meer groot stukke botter oor is nie en die mengsel soos growwe broodkrummels lyk. Voeg die melk stadig by tot die deeg ‘n bol vorm.

Haal die deeg uit en plaas dit in ‘n mengbak. Voeg die appelstukkies, gerasperde kaas en gekapte salie by. Werk dit liggies met die hand deur tot die bestanddele gemeng is, maar moenie te veel hanteer nie. 

Strooi ‘n bietjie meel op die werksoppervlak en druk die deeg liggies met die hand in ‘n reghoek, 2,5 cm dik. Druk die skons met ‘n 60 mm koekiedrukker uit en pak op bakplaat. Herhaal met die oorskietflertse. Dit maak 9 – 10 skons. 

Borsel die melk of room oor en plaas ‘n salieblaartjie of twee op elke skon. Bak 20 – 25 minute tot goudbruin.

  • Errieda du Toit is die skrywer van 10 kookboeke waarvan SAAM aangewys is as ‘n wenner van die World Gourmand Cookbook-toekennings. Besoek haar blog Huiskok.com of Facebook-blad Tuistafel.
Herfsgeure in ‘n skon. Foto Ian Du Toit

Sleutelwoorde:, , ,

← Older Entries